Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie ograniczenia prawa osadzonych do informacji.

W wystąpieniu Rzecznik porusza problem niewłaściwego wykonywania przez funkcjonariuszy Służby Więziennej obowiązku przekazywania osadzonym informacji o przysługujących im prawach i obowiązkach, dostrzeżony podczas wizytacji przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji w jednostkach penitencjarnych. W wyniku braku należytej znajomości zasad funkcjonowania w jednostce, zdarzają się sytuacje, w których nowi więźniowie naruszają obowiązujące nakazy lub zakazy, narażając się na odpowiedzialność dyscyplinarną. Nadto, osoby takie nie mając pełnej wiedzy o przysługujących im prawach, nie korzystają z niektórych z nich. Dodatkowym problemem są zdarzające się w praktyce łączenia rozmów informacyjnej ze wstępną, która nastawiona jest na pozyskanie informacji od osoby przyjmowanej do jednostki, a nie na przekazanie jej elementarnych informacji dotyczących izolacji. Wysoce pożądanym byłoby opracowanie przez Ministerstwo Sprawiedliwości informatora, na wzór adekwatnego dokumentu przygotowanego dla cudzoziemców przebywających w polskich jednostkach penitencjarnych. Te pisemne pouczenia mogłyby być przekazywane nowoprzyjmowanym więźniom po rozmowie informacyjnej. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości (05.06.2014 r.) wyjaśnił, że osoby nowo przyjęte do jednostki penitencjarnej są obejmowane opieką wychowawczą w celu zapewnienia realizacji ich praw i obowiązków oraz opieką ochronną w celu zapewnienia im bezpieczeństwa osobistego, a także – w miarę potrzeby – opieką psychologiczną. Każdy osadzony ma zapewniony praktycznie stały kontakt z wychowawcą, a w dni świąteczne i wolne od pracy – z wychowawcą dyżurnym, może więc na bieżąco uzyskać informację o swoich prawach i obowiązkach. W przypadku, gdy osadzony uzna, że jego prawa w tym zakresie zostały naruszone, może złożyć skargę do dyrektora jednostki lub organu nadrzędnego, albo do sędziego penitencjarnego, a także do Rzecznika Praw Obywatelskich. Osoby nowo przyjmowane do jednostek penitencjarnych otrzymują „Informator dla cudzoziemców tymczasowo aresztowanych, skazanych oraz ukaranych”. Zgodnie z decyzją Dyrektora Generalnego SW z dnia 31 marca 2014 r. wszystkie cele przejściowe w jednostkach penitencjarnych mają być wyposażone w ten informator w polskiej wersji językowej. Informator został zaktualizowany i uzupełniony w 2014 roku. Stanowi on napisane w przystępnym języku kompendium wiedzy dla osadzonych o ich prawach i obowiązkach. Ponadto szereg informacji o prawach i obowiązkach osadzonego w jednostce penitencjarnej, w której przebywa zawartych jest w porządku wewnętrznym, który powinien znajdować się w każdej celi. Mając na uwadze spostrzeżenia zawarte w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich, Minister Sprawiedliwości zwróci się do Dyrektora Generalnego SW o podjęcie działań zmierzających do wyposażenia cel mieszkalnych również w ww. informator.