Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie działalności podmiotów upoważnionych do sprawowania pieczy nad zwłokami i szczątkami ludzkimi z dnia 2014-05-15.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie działalności podmiotów upoważnionych do sprawowania pieczy nad zwłokami i szczątkami ludzkimi.
Badane w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich sprawy ujawniły problem dotyczący działalności podmiotów, w tym organów władzy publicznej, upoważnionych do sprawowania pieczy nad zwłokami i szczątkami ludzkimi. Czynności stwierdzenia zgonu i jego przyczyny oraz wystawienie karty zgonu nie spełniają wymogów definicji świadczenia zdrowotnego zawartej w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W konsekwencji brakuje obecnie systemowych zasad rozliczeń i finansowania czynności stwierdzenia zgonu. Obowiązujące przepisy, tj. ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny nie przystają do rzeczywistości. Coraz częściej dysponenci pogotowia ratunkowego wysyłają do wypadków jedynie ratowników medycznych, bez lekarza, co wywołuje sytuacje problematyczne w przypadkach konieczności stwierdzenia zgonu. Ratownik medyczny nie ma bowiem uprawnień do stwierdzenia zgonu. Czynności tej dokonuje lekarz pogotowia ratunkowego, co oznacza, że musi decydować o kwestiach wymagających wiedzy prawniczej. Z drugiej strony zdarza się, że organy ścigania podejmując czynności procesowe związane z ustaleniem przyczyny zgonu pacjenta zastępują służby medyczne, bowiem często oględziny zwłok na miejscu ich znalezienia wykonują funkcjonariusze Policji. Opisane problemy wymagają szybkiej nowelizacji przepisów. W dalszej kolejności należy rozważyć wydanie jednolitego aktu prawnego z uregulowaną funkcją koronera, a więc podmiotu dysponującego kompetencjami do sprawnego ustalenia przyczyny zgonu. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie potrzeby podjęcia działań legislacyjnych prowadzących do nowelizacji obowiązujących przepisów w sposób, który zapewni sprawne działanie służb odpowiedzialnych za utrzymanie porządku i bezpieczeństwa w zakresie stwierdzenia zgonu oraz pieczy nad zwłokami i szczątkami ludzkimi, a także prawo do ochrony zdrowia.
i Polityki Regionalnej odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (druk sejmowy nr 1661).
W przypadku kontynuacji prac nad tym projektem, będzie możliwość uzupełnienia go o rozwiązania merytoryczne dotyczące przepisów, które w dotychczasowym brzmieniu budzą wątpliwości interpretacyjne lub wymagają doprecyzowania, w szczególności w zakresie podmiotów uprawnionych do stwierdzania zgonu i wystawiania kart zgonu. Do rozpatrzenia powyższego projektu ustawy połączone Komisje powołały podkomisję nadzwyczajną. Obowiązujące przepisy dają ratownikowi medycznemu możliwość odstąpienia od medycznych czynności ratunkowych w razie zgonu pacjenta, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w karcie medycznych czynności ratunkowych. Z drugiej jednak strony ratownik medyczny nie może wystawić karty zgonu, gdyż nie przewidują tego przepisy ustawy o cmentarzu i chowaniu zmarłych ani ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Obecnie w Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad nowelizacją ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, która obejmuje również zasady postępowania zespołu ratownictwa medycznego w przypadku, gdy śmierć nastąpi podczas wykonywania medycznych czynności ratunkowych przez podstawowy zespół ratownictwa medycznego. Zaproponowane rozwiązania mają na celu umożliwienie transportu zwłok do najbliższego szpitala, co spowoduje zastosowanie jednolitej procedury postępowania ze zwłokami określonej w ustawie o działalności leczniczej.