Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie zastrzeżeń dotyczących terminu opublikowania wykazu leków refundowanych.

Z informacji przekazanych Rzecznikowi Praw Obywatelskich przez przedstawicieli samorządu aptekarskiego wynika, że pomimo wcześniejszych wystąpień kierowanych do Ministra Zdrowia, nadal nie jest przestrzegany ustawowy nakaz zachowania odpowiedniego okresu dostosowawczego między opublikowaniem a wejściem w życie aktu normatywnego zawierającego powszechnie obowiązujące przepisy. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia tego samego dnia, a wspomniany wykaz zaczął obowiązywać w dniu 1 stycznia 2014 r. Na skutek niezachowania wymaganego prawem vacatio legis, farmaceuci mieli jedynie 8 dni, wliczając w to Święta Bożego Narodzenia, na dostosowanie cen leków w aptece do cen wynikających z wykazu. Tak krótki okres, w trakcie którego należało zmienić ceny kilkuset, a nawet kilku tysięcy leków, spowodował dezorganizację pracy aptek oraz konieczność wykonywania obowiązków służbowych w godzinach nadliczbowych i dniach wolnych od pracy. Zdaniem samorządu aptekarskiego, wielu negatywnych dla farmaceutów konsekwencji można było uniknąć, gdyby wykaz leków refundowanych został ogłoszony z odpowiednim wyprzedzeniem, czyli co najmniej czternaście dni przed 1 stycznia 2014 r. Rzecznik Praw Obywatelskich ustaliła ponadto, że obwieszczenia w sprawie wykazu leków refundowanych ustalonego na dzień 1 marca 2014 r., 1 maja 2014 r. oraz 1 lipca 2014 r. ukazały się w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia na tydzień lub na kilka dni przed terminem wejścia w życie tych wykazów. Prowadzi to do niepokojącego wniosku, że praktyką resortu zdrowia stało się, że wykazy leków refundowanych są publikowane z naruszeniem zasady czternastodniowego okresu vacatio legis. Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych przewiduje wyjątki od tej zasady, jednak pozwala na skorzystanie z nich jedynie w uzasadnionych przypadkach. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie oraz wyjaśnienie powodów, dla których okres vacatio legis wykazów leków refundowanych obowiązujących w 2014 r. został znacznie skrócony, przez co nie odpowiada wymogom określonym w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Zdrowia (11.08.2014 r.) odnosząc się do kwestii okresu pomiędzy ogłoszeniem obwieszczenia a wejściem w życie wykazu produktów refundowanych, wyjaśnił, że każde obwieszczenie poprzedza jego projekt, którego treść jest umieszczana na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia. Projekt podawany jest do wiadomości oraz konsultacji kilka dni wcześniej przed publikacją obwieszczenia. Mimo, że projekt nie jest ostateczną, obowiązującą wersją dokumentu, stanowić może istotną wskazówkę dla podmiotu prowadzącego aptekę, gdyż jego kształt różni się jedynie w niewielkim stopniu od ostatecznej wersji dokumentu. Z uwagi na charakter prawny obwieszczenia refundacyjnego nie podlega ono przepisom art. 4 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Zgodnie z postanowieniami ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych obwieszczenia są ogłaszane raz na dwa miesiące w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia. Ustawa nie określa, z jakim wyprzedzeniem w stosunku do wejścia w życie, obwieszczenia winny być ogłaszane; wymaga jedynie, aby ogłoszenie następowało raz na dwa miesiące.