Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie uregulowania minimalnych odległości farm wiatrowych od zabudowy mieszkaniowej.

W ciągu ostatnich kilku lat na terenie kraju powstaje coraz więcej elektrowni wiatrowych. Rzecznik dostrzega wagę kwestii pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, jednak obowiązujące przepisy prawne nie precyzują minimalnych odległości lokalizowania farm wiatrowych od zabudowy przeznaczonej na pobyt ludzi, dlatego istnieje ryzyko naruszania konstytucyjnych praw obywateli do ochrony zdrowia, jak i prawnej ochrony życia człowieka. Jak wynika z wielu publikacji naukowych, turbiny wiatrowe mają niewątpliwie wpływ na ludzkie zdrowie poprzez emitowanie hałasu niskiej częstotliwości, infradźwięki, efekty akustyczne i optyczne czy pulsacje. Mogą również przyczynić się do wibrowania elementów konstrukcyjnych w domach. W większości państw członkowskich UE decyzje dotyczące lokalizacji farm wiatrowych podejmowane są z uwzględnieniem minimalnych odległości dzielących tereny zabudowy mieszkaniowej od farm wiatrowych. W ocenie Rzecznika należy wprowadzić normy ochronne gwarantujące poszanowanie zdrowia ludzi mieszkających w sąsiedztwie farm wiatrowych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o podjęcie niezbędnych działań w kierunku kompleksowego opracowania i uporządkowania norm technicznych zapewniających należyty poziom ochrony zdrowia ludzi – mieszkańców terenów przyległych do farm.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Infrastruktury i Rozwoju (21.08.2015 r.) poinformował, że obecnie lokalizacja farm wiatrowych może nastąpić tylko po spełnieniu wymogów wynikających m.in. z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Dla właściwej lokalizacji elektrowni wiatrowych decydujące znaczenie mają przepisy z zakresu ochrony środowiska oraz prawidłowo przeprowadzone procedury środowiskowe. Ocena ich skuteczności należy w szczególności do Ministra Środowiska, przy uwzględnieniu norm dotyczących dopuszczalnego poziomu oddziaływania różnego rodzaju czynników na zdrowie człowieka, których określenie pozostaje w gestii Ministra Zdrowia. Jak wynika z wyjaśnień przedstawionych przez Ministra Środowiska kwestia wprowadzenia do polskiego prawodawstwa zapisów podających bezwzględną odległość od zabudowań, w jakiej powinny być lokalizowane turbiny wiatrowe wymaga wcześniejszego przeprowadzenia szczegółowych analiz. Uwzględniając jednak zgłaszane uwagi dotyczące m.in. braku zapewnienia odpowiedniego uczestniczenia właścicieli nieruchomości, na które oddziałuje dana inwestycja, w procedurach realizowanych na obszarach, na których nie obowiązuje plan miejscowy, w opracowanym przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 18 sierpnia 2015 r., zaproponowano poszerzenie obowiązku wskazywania w studium gminy lokalizacji instalacji odnawialnych źródeł energii, w tym elektrowni wiatrowych. Ponadto proponuje się, aby lokalizacja tych obiektów mogła następować wyłącznie na podstawie planu miejscowego tj. w procedurze transparentnej, jawnej, uwzględniającej udział społeczności lokalnej. Projektowane w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju regulacje ustawowe są zbieżne z propozycjami przedstawionymi w komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i ustawy – Prawo budowlane. Jednocześnie należy zauważyć, że z dniem 11 września 2015 r. wejdzie w życie ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, której celem jest w szczególności wprowadzenie narzędzi sprzyjających ochronie krajobrazu, wprowadzenie powszechnej identyfikacji i waloryzacji krajobrazów.