Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie procedury transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego w polskim urzędzie stanu cywilnego.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od polskich obywateli mieszkających za granicą dotyczące problemu, jaki napotykają w trakcie wpisania swoich imion i nazwisk zawartych w zagranicznych aktach stanu cywilnego do polskich ksiąg stanu cywilnego, z uwagi na polskie znaki diakrytyczne. Obywatel chcący dokonać w polskim akcie stanu cywilnego sporządzonym na podstawie aktu zagranicznego uzupełnienia polegającego na uwzględnieniu w swoim imieniu lub nazwisku polskich znaków diakrytycznych zmuszony jest do występowania na drogę sądową przewidzianą w przepisach ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Obowiązująca procedura odbierana jest przez skarżących jako nadmiernie uciążliwa. Transkrypcja czyli umiejscowienie zagranicznego aktu stanu cywilnego w urzędzie stanu cywilnego w Polsce, o której mowa w ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego, polega na odwzorowaniu treści zagranicznego aktu stanu cywilnego, co oznacza wierne i literalne przepisanie treści tego aktu. Co do zasady przyjmuje się więc, że niedopuszczalna jest jakakolwiek modyfikacja treści zagranicznego aktu stanu cywilnego. Kwestia ta budzi wątpliwości interpretacyjne w orzecznictwie, co w ocenie Rzecznika nie sprzyja budowaniu zaufania obywateli do państwa prawa funkcjonującego w oparciu o jasne i zrozumiałe normy prawne. Rzecznik w pełni popiera postulat Ministerstwa Spraw Zagranicznych wprowadzenia do Prawa o aktach stanu cywilnego możliwości polegającej na uzupełnianiu imion i nazwisk w aktach stanu cywilnego sporządzonych na podstawie umiejscawianych aktów zagranicznych o polskie znaki diakrytyczne, nieuwzględnionych w zagranicznych aktach stanu cywilnego, bez konieczności wkraczania obywateli na drogę postępowania sądowego. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Spraw Wewnętrznych (27.08.2014 r.) poinformował, że obecne utrudnienia dla polskich obywateli związane z przekształcaniem danych w zagranicznych dokumentach i koniecznością występowania na drogę sądową o sprostowanie aktu stanu cywilnego, nie będą mieć miejsca. W projekcie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, będącym przedmiotem prac parlamentarnych, wprowadzone zostały regulacje uprawniające obywateli polskich do złożenia wniosku o dostosowanie pisowni zawartych w zagranicznych dokumentach danych ich dotyczących, do reguł pisowni polskiej. Skorzystanie z tego rozwiązania będzie możliwe w momencie składania wniosków o rejestrację zdarzenia, które miało miejsce za granicą i nie zostało tam zarejestrowane, wniosków o transkrypcję zagranicznego dokumentu stanu cywilnego oraz wniosków o odtworzenie treści zagranicznego dokumentu stanu cywilnego. Ponadto złożenie wniosku o dostosowanie pisowni będzie dotyczyło obywateli polskich, którzy posługują się również aktami stanu cywilnego sporządzonymi w Polsce. Osobom, dla których został sporządzony polski akt stanu cywilnego, zapewnia się, że w przypadku dokonania rejestracji zdarzeń mających miejsce za granicą, w dotyczących ich aktach stanu cywilnego będzie jednolita pisownia danych osobowych. Zakłada się, że nowe przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Projektowane regulacje uwzględniają popierany przez Rzecznika Praw Obywatelskich postulat Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Nowe regulacje prawne umożliwią ponadto dostosowanie pisowni w każdym trybie, nie tylko transkrypcji, w którym następuje rejestracja zdarzeń mających miejsce za granicą.