Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w sprawie kontroli przestrzegania praw obywatelskich funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej w wybranych komendach PSP.

W trakcie wizytacji jednostek Państwowej Straży Pożarnej przeprowadzonej przez przedstawiciela Rzecznika Praw Obywatelskich funkcjonariusze poruszyli problem braku odpowiedniej ilości etatów, prowadzący do naruszenia przepisów rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczących zakazu pełnienia dyżuru domowego więcej niż cztery razy w miesiącu. W rozmowach z przedstawicielem Rzecznika Praw Obywatelskich zwracano uwagę na niesprawiedliwą wysokość rekompensaty pieniężnej za czas normatywnie przepracowany. Przyjęte rozwiązanie nie uwzględnia zróżnicowanego uposażenia funkcjonariuszy. Pieniądze na dodatki służbowe są dzielone w sposób nierównomierny na poszczególne komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej. Brak jest także środków na dodatki motywacyjne. Funkcjonariusze z systemu ośmiogodzinnego podnieśli kwestię dni wolnych od służby w zakresie świąt państwowych przypadających w dzień wolny. Ich zdaniem powinni mieć wolne jak pracownicy, których sytuację reguluje Kodeks pracy. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej (12.09.2014 r.) wyjaśnił, że zwiększenie liczby etatów – co przekłada się na poprawę wskaźnika procentowego zatrudnienia – jest uzależnione od przyznanych dodatkowych środków budżetowych. Państwowa Straż Pożarna jako jednostka budżetowa nie ma możliwości swobodnego kształtowania wysokości środków na uposażenia, w konsekwencji na liczbę etatów. Uchwalana przez Sejm RP ustawa budżetowa corocznie określa wysokość środków dla Państwowej Straży Pożarnej. Działania Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, ze względu na uwarunkowania formalno-prawne, mają jedynie charakter wspierający. Przypadki pełnienia dyżuru domowego w liczbie większej niż 4 razy w miesiącu co do zasady nie powinny mieć miejsca, jednak w realiach funkcjonowania formacji incydentalne przypadki większego angażowania poszczególnych strażaków w potrzeby służby mogą zaistnieć. Problem zostanie przedstawiony podczas odpraw służbowych i narad z udziałem kadry kierowniczej jednostek organizacyjnych PSP pod kątem wypracowania rozwiązań zapewniających możliwość zoptymalizowania procesu planowania dyżurów domowych strażaków. Należy jednak podkreślić, że postulowane przez kontrolerów rozwiązanie, jakim jest zwiększenie liczby etatów w jednostkach PSP, jako bezpośrednio powiązane z ustalonym budżetem rocznym na utrzymanie formacji, jest zależne od decyzji właściwych w tej dziedzinie organów państwa. Ewentualne podjęcie prac w zakresie zwiększenia wysokości rekompensaty pieniężnej możliwe jest w przypadku zagwarantowania w budżecie państwa dodatkowych środków na ten cel. Po wejściu w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2012 r. (sygn. akt K 27/11) w Komendzie Głównej PSP przygotowano projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie pełnienia służby przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej, uwzględniający obniżenie wymiaru czasu służby strażaków o 8 godzin za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w sobotę. Z uwagi na negatywne stanowisko Ministerstwa Spraw Wewnętrznych projektowi nie został nadany dalszy bieg. Obniżenie czasu służby o 8 godzin, gdy w okresie rozliczeniowym dzień świąteczny wystąpi w sobotę, związane będzie z koniecznością zabezpieczenia dodatkowych środków finansowych na rekompensaty pieniężne, które nie znajdują pokrycia w budżecie Państwowej Straży Pożarnej.