Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku przepisów regulujących sytuację nieletnich kobiet będących w ciąży oraz po urodzeniu dziecka z dnia 2014-12-29.

Adresat:
Minister Sprawiedliwości
Sygnatura:
KMP.573.52.2014
Data sprawy:
2014-12-29
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół "Krajowy Mechanizm Prewencji"
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku przepisów regulujących sytuację nieletnich kobiet będących w ciąży oraz po urodzeniu dziecka.

W Raportach Rzecznika Praw Obywatelskich z działalności Krajowego Mechanizmu Prewencji w latach 2012 i 2013 sygnalizowano jako problem systemowy brak rozwiązań dotyczących sytuacji nieletnich będących w ciąży oraz nieletnich matek i ich dzieci po urodzeniu. Brak właściwych regulacji prawnych powoduje, że nieletnie na wniosek dyrektorów placówek opuszczają zakład poprawczy lub ośrodek wychowawczy i tym samym przerywają proces resocjalizacji. Zdaniem Rzecznika, wielokrotnie wyrażanym w korespondencji z Ministrami Edukacji Narodowej i Sprawiedliwości, placówki resocjalizacyjne powinny dysponować domami lub oddziałami, a nawet pokojami dla matki i dziecka, w których nieletnie mogłyby przebywać wraz ze swoimi dziećmi w odpowiednich warunkach. W ocenie Rzecznika uregulowania prawne pobytu nieletnich matek w ośrodkach resocjalizacyjnych przede wszystkim powinny zostać określone w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Kolejnym krokiem byłoby wówczas opracowanie aktu wykonawczego, w którym m.in. zostałyby wskazane placówki adresowane dla nieletnich matek oraz warunki, jakie muszą one spełniać. Obecna sytuacja, w której brakuje regulacji prawnych określających sytuację nieletnich kobiet będących w ciąży i po urodzeniu dziecka narusza ich konstytucyjnie chronione prawa. Mając na uwadze obowiązek władzy publicznej do zapewnienia im szczególnej opieki, w tym ochrony życia rodzinnego i macierzyństwa, omawiane pominięcie legislacyjne powinno zostać niezwłocznie uzupełnione przez ustawodawcę. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o pilne podjęcie działań legislacyjnych we współpracy z Ministrem Edukacji Narodowej, które doprowadzą do zmian systemowych oraz o poinformowanie o stanowisku w sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2015-02-06
Opis odpowiedzi:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (06.02.2015 r.) podziela pogląd wyrażony w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich, iż kwestia sytuacji nieletnich matek wymaga systemowego rozwiązania. Wprawdzie regulacje zawarte w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich przewidują określone rozwiązania umożliwiające kontynuowanie resocjalizacji nieletniej poza placówką, pozwalają na zachowanie więzi z jej małoletnim dzieckiem, jednak praktyka wskazuje, że rozwiązania te nie są pełne. Regulacje wprowadzone nowelizacją ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie naprawią tego stanu rzeczy w stopniu zadowalającym. Konieczne jest podjęcie dalszych dyskusji w ramach prac międzyresortowych w celu wypracowania spójnej regulacji dotyczącej rozwiązania problemu nieletnich matek.