Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla pracowników samorządowych.

Warunki zatrudniania pracowników samorządowych określone w ustawie o pracownikach samorządowych są różne w zależności od podstawy nawiązania stosunku pracy, a dodatkowo jeśli chodzi o pracowników umownych, także od stanowiska. Minimalne wymagania kwalifikacyjne do zatrudnienia na danym stanowisku zostały określone w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Ustawa jedynie w stosunku do pracowników samorządowych zatrudnianych na podstawie umowy o pracę na kierowniczych stanowiskach urzędniczych wprowadza wymóg posiadania co najmniej trzyletniego stażu pracy lub wykonywania przez co najmniej trzy lata działalności gospodarczej o charakterze zgodnym z wymaganiami na danym stanowisku. W ocenie Rzecznika przyjęcie takiego rozwiązania jest niezrozumiałe. To nie podstawa nawiązania stosunku pracy powinna mieć związek z kwalifikacjami kandydata na pracownika, lecz stanowisko, z którym wiążą się określone obowiązki do wykonania, wykształcenie i nabyte umiejętności zawodowe. Przyjęte rozwiązanie powoduje nierówne traktowanie pracowników samorządowych, ponieważ zasada uwzględniania wykonywania działalności gospodarczej przy ustalaniu kwalifikacji zawodowych odnosi się tylko do pracowników zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach urzędniczych. Regulacja ta narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa. W ocenie Rzecznika zachodzi konieczność wprowadzenia zmian w ustawie o pracownikach samorządowych, polegających na uwzględnieniu przy określaniu wymagań kwalifikacyjnych okresów pracy w formach pozapracowniczych, w szczególności okresów prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym zasada ta powinna mieć zastosowanie wobec wszystkich kandydatów do pracy, bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy. Obowiązująca regulacja prawna stawia w gorszej sytuacji pozostałych kandydatów do pracy w stosunku do osób zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach urzędniczych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu doprowadzenie do zgodności przepisów ustawy o pracownikach samorządowych z Konstytucją.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Administracji i Cyfryzacji (08.05.2015 r.) wyjaśnił, że sposób uregulowania w ustawie o pracownikach samorządowych rygorów selekcyjnych, jakie winni spełniać kandydaci, jest uzależniony nie tylko od podstawy nawiązania stosunku pracy, ale również od kategorii stanowiska, a mianowicie, czy dane stanowisko jest stanowiskiem urzędniczym czy też kierowniczym stanowiskiem urzędniczym. To właśnie istota kierowniczych stanowisk urzędniczych w strukturach administracji samorządowej determinuje ustalenie przez ustawodawcę wyższych kryteriów niż względem osób ubiegających się o zatrudnienie na stanowiskach urzędniczych. Intencją ustawodawcy było umożliwienie administracji samorządowej pozyskania wysoko wykwalifikowanej kadry, mającej doświadczenie w biznesie, które mogłoby zostać wykorzystane w zarządzaniu strukturami funkcjonującymi w administracji samorządowej. Dopuszczenie przez ustawodawcę uwzględniania, przy ustalaniu kwalifikacji zawodowych osób aplikujących na kierownicze stanowiska urzędnicze, stażu pracy lub okresów wykonywania działalności gospodarczej realizuje założenie umożliwienia pracodawcom samorządowym zasilenia struktur administracji samorządowej kadrą kierowniczą o wysokich kwalifikacjach i doświadczeniu menedżerskim lub biznesowym. Kierownicze stanowiska urzędnicze funkcjonujące w administracji samorządowej stanowią grupę stanowisk, względem której ustawodawca ukształtował jednorodne kryteria zatrudnienia czy też obowiązków i uprawnień nie różnicując jej wewnętrznie. Trudno zatem zgodzić się ze stwierdzeniem, że rozwiązanie przyjęte w ustawie o pracownikach samorządowych koliduje z konstytucyjną zasadą równości i zachodzi konieczność podjęcia działań legislacyjnych zmierzających w kierunku wyeliminowania tej niezgodności.