Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie warunków i trybu wydawania certyfikatu instalatora odnawialnych źródeł energii z dnia 2015-07-06.
Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie warunków i trybu wydawania certyfikatu instalatora odnawialnych źródeł energii.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi dotyczące odmowy wydania certyfikatu instalatora odnawialnych źródeł energii. Skarżącym odmówiono wydania takiego certyfikatu, ponieważ dyplom ukończenia studiów wyższych nie został wydany na postawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Zakwestionowany we wniosku przepis ustawy o odnawialnych źródłach energii stanowi, że certyfikat instalatora odnawialnych źródeł energii może być wydany jedynie osobie legitymującej się dyplomem ukończenia studiów wyższych wydanym na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Wówczas osoby te nie muszą kończyć szkolenia podstawowego dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu, nie muszą też zdawać egzaminu przed komisją egzaminacyjną. Natomiast osoba, która otrzymała dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku lub w specjalności wymienionej w ustawie o odnawialnych źródłach energii, lecz przed wejściem w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, nie może otrzymać certyfikatu we wskazanym trybie. Opisany stan prawny budzi zasadnicze wątpliwości co do zgodności z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa. Kwestionowany przepis dyskryminuje w zakresie realizacji konstytucyjnej wolności wyboru i wykonywania zawodu osoby, które posiadają dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku lub w specjalności w zakresie instalacji odnawialnego źródła energii albo urządzeń i instalacji sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych, cieplnych i klimatyzacyjnych lub elektrycznych tylko z tego powodu, że ich dyplom został wydany przed wejściem w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Skoro kryterium zróżnicowania jest data wydania dyplomu, a nie posiadane kwalifikacje do wykonywania zawodu, to wprowadzone zróżnicowanie ma charakter dowolny i stanowi niedopuszczalną dyskryminację w życiu gospodarczym. Wystąpienie skierowane w tej sprawie do Ministra Gospodarki nie przyniosło oczekiwanego rezultatu w postaci podjęcia prac nad zmianą kwestionowanego przepisu.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego potwierdzenia wymaga dotychczasowa linia orzecznicza, która w dyskryminacji dopatruje się kwalifikowanego przejawu nierównego traktowania, wyrażającego się w świadomym i celowym, a przy tym konstytucyjnie zabronionym, różnicowaniu przez prawodawcę podmiotów prawa wyłącznie przez wzgląd na ich indywidualne cechy osobowe.
Zdaniem Trybunału przesłanki niekonstytucyjności zaskarżonego przepisu nie stanowi zawężenie kręgu osób mogących skorzystać z uproszczonego trybu certyfikacji do absolwentów studiów wyższych, którzy odpowiedni dyplom uzyskali na podstawie prawa o szkolnictwie wyższym, a nie ustaw poprzedzających to prawo. Jednak biorąc pod uwagę interesy, którym ma służyć zróżnicowanie wprowadzone przez badany przepis, wyznaczona w nim jako graniczna data 1 września 2005 r. jest arbitralna i byłaby taką niezależnie od podstawy prawnej wydania dyplomu ubiegającym się o certyfikat. Zwolnienie spod zwykłego trybu certyfikacji osób, których wiedzę i umiejętności zweryfikowano i poświadczono właściwym dokumentem przed wieloma laty, kłóci się zaś z celami instytucji certyfikowania instalatorów odnawialnych źródeł energii. Tym samym sytuacja prawna takich osób nie powinna się różnić od sytuacji tych osób, które posiadły podobną wiedzę i analogiczne umiejętności, ale właściwy dyplom zdobyły przed 1 września 2005 r.