Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zastępowania samorządowych szkół publicznych placówkami publicznymi prowadzonymi przez podmioty prywatne z dnia 2015-12-01.

Adresat:
Minister Edukacji Narodowej
Sygnatura:
VII.7037.38.2014
Data sprawy:
2015-12-01
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zastępowania samorządowych szkół publicznych placówkami publicznymi prowadzonymi przez podmioty prywatne.

Coraz więcej samorządów rozważa częściowe lub całkowite zastąpienie samorządowych publicznych szkół placówkami publicznymi prowadzonymi przez podmioty prywatne. Takie zmiany, jeżeli dotyczą znaczącej części placówek oświatowych na terenie gminy lub powiatu, mogą zagrozić realizacji konstytucyjnych praw i wolności obywateli. We wcześniejszych wystąpieniach Rzecznika w tej sprawie wskazywano, że ustawa o systemie oświaty, w swej znacznej części, nie jest dostosowana do sytuacji, w której szkoły publiczne prowadzone przez podmioty prywatne stają się podstawą polityki oświatowej jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy zapewniające powszechny i równy dostęp do nauki zostały stworzone z założeniem, że każde dziecko będzie miało faktyczny dostęp do publicznych placówek prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, a przedszkola i szkoły prowadzone przez inne podmioty będą służyły tylko uzupełnieniu tej sieci. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w sprawie oraz poinformowanie, czy rozważane są zmiany systemowe w opisanym zakresie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2016-01-15
Opis odpowiedzi:
Minister Edukacji Narodowej (15.01.2016 r.) podziela obawy Rzecznika co do zagrożenia jakie niosłoby upowszechnienie zastępowania przez gminy lub powiaty samorządowych szkół szkołami prowadzonymi przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego lub osoby fizyczne.
W porozumieniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej przygotowano poselski projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Jednym z założeń ustawy z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw jest wzmocnienie roli kuratora oświaty w kształtowaniu sieci szkół i przedszkoli. Ustawa, w części dotyczącej kompetencji kuratora oświaty, wejdzie w życie 23 stycznia 2016 r. Kurator oświaty będzie miał realny wpływ na realizację obowiązkowego zadania własnego samorządów związanego z prowadzeniem publicznych przedszkoli, szkół i placówek.
Minister zapewniła ponadto, że MEN przygotowując nowelizację ustawy o systemie oświaty rozważy zmianę przepisów art. 5 ust. 5g zawierających rozwiązanie, które miało przeciwdziałać likwidacji małych szkół (do 70 uczniów). Przekazanie szkoły przez jednostkę samorządu osobie prawnej lub osobie fizycznej w tym trybie dotyczy zawsze pojedynczej szkoły. Przepisy w obecnym kształcie mogą jednak utrudniać właściwe i pełne wykonywanie przez gminy obowiązku prowadzenia szkół i przedszkoli. Ustawodawca nie zastrzegł bowiem, że tego rozwiązania nie można zastosować do wszystkich małych szkół prowadzonych przez gminę.