Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Sekretarza Stanu ds. Europejskich w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w sprawie procesu wdrażania prawa UE do prawa krajowego.

Rzecznik wyraził zaniepokojenie informacjami, z których wynika, że Polska jest jednym z państw członkowskich UE mającym największe opóźnienia we wdrażaniu prawa Unii Europejskiej do prawa krajowego. Obowiązkiem Polski jako członka Unii Europejskiej jest m.in. wprowadzanie rozwiązań legislacyjnych, które zagwarantują realną możliwość skorzystania z praw wynikających z aktów prawnych UE. Rolą Rzecznika zaś jest czuwanie nad procesem implementacji prawa unijnego w trosce o interesy obywateli.

Wzrosła liczba postępowań przeciwko Polsce przed Trybunałem Sprawiedliwości UE z tytułu niewdrożenia lub nieprawidłowego wdrożenia aktów prawa europejskiego. Ponadto Komisja Europejska skierowała w 2015 r. do Polski ponad 20 wezwań do usunięcia uchybień, a także 15 uzasadnionych opinii, czyli podjęła kroki poprzedzające przekazanie sprawy do Trybunału Sprawiedliwości. Polska ma obecnie najwyższy w Unii wskaźnik wadliwie implementowanych dyrektyw.

Rzecznik w przeszłości wielokrotnie kierował wystąpienia zarówno do Prezesa Rady Ministrów, jak i właściwych ministrów, zwracając uwagę na nieterminową bądź nieprawidłową transpozycję przepisów prawa europejskiego do polskiego porządku prawnego, za każdym razem podkreślając znaczenie właściwej implementacji dla poszanowania praw człowieka i obywatela.

Źródłem części nieprawidłowości w zakresie ochrony praw i wolności obywateli jest nieterminowa lub nieprawidłowa implementacja dyrektyw UE bądź niezagwarantowanie skutecznych mechanizmów umożliwiających korzystanie z gwarancji przewidzianych w rozporządzeniach unijnych. Podstawową kwestią, która wymaga poprawy, jest opieszałość prac legislacyjnych zmierzających do implementacji dyrektyw, które nie są bezpośrednio stosowane w krajowym porządku prawnym. Rzecznik podkreśla również, że informacje dotyczące stanu implementacji prawa UE powinny być publicznie dostępne w przejrzysty sposób. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o podjęcie działań w celu usprawnienia procesu harmonizacji prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej, a także wskazanie przyczyn zaistniałych opóźnień i braków w implementacji aktów prawa unijnego.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu ds. Europejskich w MSZ w odpowiedzi z 23 lutego 2016 r. zapewnił, że stale monitoruje proces wdrażania prawa Unii Europejskiej. Podkreślił, że kwestia terminowego i prawidłowego wdrażania prawa unijnego jest systematycznie omawiana na posiedzeniach Komitetu do Spraw Europejskich. Równocześnie zaznaczył, że rola MSZ w procesie implementacji prawa UE ma charakter koordynacyjny, zaś odpowiedzialność za terminowe przygotowanie i przedstawienie stosownych projektów ustaw i rozporządzeń spoczywa na poszczególnych resortach.
Napisał też, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie dysponuje szczegółową wiedzą dotyczącą przyczyn długotrwałości procesu legislacyjnego każdego z prowadzonych przez resorty projektów wdrażających. Powody powstałych opóźnień są bowiem różne, poczynając od zbyt późnego rozpoczęcia przez właściwy resort działań transpozycyjnych, a kończąc na trudnościach w wypracowaniu optymalnych rozwiązań prawnych.