Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego w sprawie podstawy wznowienia postępowania karnego z dnia 2017-02-08.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego w sprawie podstawy wznowienia postępowania karnego.
W uchwale z 26 czerwca 2014 r. (I KZP 14/14) Sąd Najwyższy uznał, że postępowanie karne można wznowić na podstawie art. 540 § 3 k.p.k. nawet wówczas, gdy wobec oskarżonego nie zapadł wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka o naruszeniu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Wznowienie postępowania jest możliwe także w sytuacji, gdy wyrokiem Trybunału stwierdzono naruszenie praw konwencyjnych w sprawie o identycznej sytuacji faktycznej i prawnej. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich art. 540 § 3 k.p.k. wymaga doprecyzowania, aby wyeliminować wątpliwości powstające na tle jego wykładni.
Już w poprzednim wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości z 25 maja 2016 r. Rzecznik sygnalizował, że w razie jednoczesnego złożenia, w terminie 6 miesięcy od wydania prawomocnego wyroku wobec skazanego, skargi o wznowienie postępowania oraz skargi indywidualnej do ETPC, rozstrzygnięcie co do wznowienia oraz orzeczenie wydane po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania mogą zostać wydane, zanim ETPC zakończy swoje własne postępowanie w sprawie tego oskarżonego. W konsekwencji, może dojść do sytuacji, w której postępowanie przed ETPC zakończy się niekorzystnie dla oskarżonego – Trybunał orzeknie, że skazanie nie naruszyło jego praw ani wolności konwencyjnych. Tym samym oskarżony, którego skazanie nie naruszyło, zdaniem ETPC, praw ani wolności konwencyjnych, zostanie uniewinniony w postępowaniu wznowionym na podstawie tego, że wcześniej ETPC uznał za naruszające EKPC skazanie w sprawie podobnej (które to podobieństwo stwierdził polski sąd).
W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się z prośbą o rozważenie wprowadzenia do Kodeksu postępowania karnego zmian, które pozwalałyby sądowi rozpatrującemu wniosek o wznowienie postępowania złożony na podstawie art. 540 § 3 k.p.k. na zweryfikowanie faktu skierowania przez skazanego skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Ponadto, zdaniem Rzecznika, należałoby również wziąć pod uwagę takie rozwiązanie, które przewidywałoby możliwość złożenia wniosku o wznowienie na podstawie art. 540 § 3 k.p.k. dopiero po upływie terminu na złożenie skargi do ETPC.
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przedstawienie stanowiska w powyższej materii i poinformowanie o ewentualnie podjętych działaniach.