Wystąpienie do Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie projektów aktów prawnych regulujących status przedsiębiorcy oraz swobodę działalności gospodarczej z dnia 2017-06-23.
Wystąpienie do Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie projektów aktów prawnych regulujących status przedsiębiorcy oraz swobodę działalności gospodarczej.
Prawa przedsiębiorców stanowią jeden z priorytetów Rzecznika Praw Obywatelskich. W kierowanych do Rzecznika skargach przedsiębiorcy skarżą się na niejasne i często zmieniające się regulacje prawne, zwłaszcza w obrębie podatkowym, a także na rozbieżne praktyki stosowania prawa przez organy oraz sądy. Przedsiębiorcy wskazują na utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu związane z ich relacjami z organami administracji publicznej działającymi w obszarze gospodarczym i podatkowym. Dotyczy to przede wszystkim długotrwałych, zaburzających bieżącą działalność gospodarczą kontroli, czy też wszczynania kontroli tuż przed terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego.
W odniesieniu do projektu ustawy – Prawo przedsiębiorców za pozytywne kierunki zmian Rzecznik uznał określenie podstawowych zasad i warunków tworzenia przez organy państwa przyjaznego środowiska prawnego i organizacyjnego dla przedsiębiorców. Ponadto pozytywnie ocenił zamysł ustawodawcy, by określić zasady wprowadzania zmian w przepisach regulujących działalność gospodarczą (ze szczególnym uwzględnieniem mikro-, małych i średnich przedsiębiorców), a także by dokonywać przeglądu prawa już działającego. Prawo przedsiębiorców wprowadza nowe pojęcie działalności nierejestrowej. Przyjęta koncepcja może służyć ułatwieniu i odformalizowaniu prowadzenia przez osoby fizyczne działalności przynoszącej minimalne przychody. Jednocześnie powstaje pytanie, czy dla pewności obrotu nie należałoby uściślić, że podmioty te nie są przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców. W ocenie Rzecznika należałoby rozważyć zasadność objęcia działalności nierejestrowej niektórymi regulacjami kształtującymi relację przedsiębiorca – konsument np. w zakresie pomocy udzielanej przez rzeczników konsumentów lub w zakresie sądownictwa polubownego.
Odnosząc się do projektu ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Przedsiębiorców oraz Rzeczniku Przedsiębiorców Rzecznik wskazał, że powołanie nowej instytucji specjalizującej się w ochronie interesów przedsiębiorców w relacjach z władzą publiczną może prowadzić do lepszego funkcjonowania przedsiębiorców i lepszego poziomu przestrzegania ich praw. Zasygnalizował przy tym, że wśród uprawnień interwencyjnych Rzecznika Przedsiębiorców brakuje uprawnień o charakterze procesowym w sprawach indywidualnych. W szczególności w katalogu uprawnień nie została przewidziana możliwość wniesienia w sprawie przedsiębiorcy skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego lub przystąpienia do postępowania. Rzecznik Przedsiębiorców mógłby zatem zostać uprawniony do wyrażania istotnego poglądu w sprawie na wzór rozwiązania przewidzianego w ustawie o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym lub w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów. Ponadto, w ocenie Rzecznika rozważenia wymaga uzupełnienie katalogu uprawnień Rzecznika Przedsiębiorców o możliwość występowania także do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskami w sprawie wyjaśnienia przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, a które dotyczą działalności gospodarczej.
Jeśli chodzi o projekt ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy Rzecznik zasygnalizował m.in. niewystarczający sposób uregulowania kwestii legitymowania się przez pełnomocnika przedsiębiorcy pełnomocnictwem udostępnionym w CEIDG. Należałoby również rozważyć zasadność uregulowania kwestii wykazywania umocowania udostępnionego w CEIDG, nie w przepisach ustawy o CEIDG, a w poszczególnych procedurach.
Ze względu na potrzebę sprawnego rozpoczęcia działalności przez nową instytucję Rzecznika Przedsiębiorców zasadne jest nieprzesuwanie momentu powołania osoby sprawującej tę funkcję. Niemniej jednak, w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich zasadne wydaje się powołanie Rzecznika Przedsiębiorców na pierwszą kadencję w sposób uwzględniający głos strony przedsiębiorców.