Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw z dnia 2017-07-31.

Adresat:
Minister Rozwoju i Finansów
Sygnatura:
VII.564.36.2017
Data sprawy:
2017-07-31
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich projekt ustawy reguluje dwa zagadnienia, które mogą budzić wątpliwości z punktu widzenia ochrony praw obywatelskich. Przede wszystkim nowelizowane przepisy przewidują prowadzenie rejestru domen internetowych zamieszczonych na Liście ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego i w konsekwencji nałożenie obowiązku na przedsiębiorców telekomunikacyjnych, prowadzącego do blokowania stron internetowych. Zdaniem Rzecznika tak ukształtowany mechanizm blokowania stron w internecie jest bez wątpienia rozwiązaniem, które stwarza poważne ryzyko dla wolności słowa i dostępu do informacji. Wolność słowa oznacza nie tylko możliwość swobodnego otrzymywania i przekazywania informacji, ale również jej aktywne poszukiwanie i zdobywanie. Konstytucja zakazuje cenzury prewencyjnej, dlatego każde ograniczenie wolności słowa musi być uzasadnione w sposób szczególny.

Ponadto, projekt odnosi się do kwestii uprawnień Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego i sprawowanego nadzoru w zakresie pozyskiwanych informacji. Tak ukształtowany system kontroli, chociaż stanowi postęp w stosunku do dotychczas obowiązujących przepisów, nadal nie realizuje postulatów podnoszonych we wcześniejszych pismach Rzecznika. System ten nie spełnia także wymogów określonych w prawie międzynarodowym. Zaproponowany w projekcie ustawy mechanizm kontrolny jest niewystarczający. Kontrola następcza nie powinna być stosowana domyślnie, lecz może być dopuszczalna jedynie wyjątkowo, w sytuacjach, w których zachodzi potrzeba natychmiastowego działania. Projekt ustawy nie przewiduje natomiast przeprowadzenia kontroli uprzedniej, a dzięki takiemu mechanizmowi przypadki sięgania po dane mogłyby podlegać rzetelnej ocenie pod względem spełniania kryteriów niezbędności, adekwatności i celowości. Przewidziana forma kontroli nie gwarantuje w sposób realny przestrzegania tych zasad, a przede wszystkim nie blokuje możliwości pozyskiwania danych nawet wtedy, gdyby miało ono nastąpić z naruszeniem tychże zasad.

W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o uwzględnienie podniesionych zastrzeżeń w trakcie dalszych prac nad projektem ustawy.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: