Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie konieczności nowelizacji art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego z dnia 2018-07-03.

Adresat:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Sygnatura:
IV.7004.45.2015
Data sprawy:
2018-07-03
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie konieczności nowelizacji art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Rzecznik Praw Obywatelskich od blisko trzech lat sygnalizuje pilną potrzebę nowelizacji art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis ten umożliwia stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej m.in. wydanej bez podstawy prawnej bądź też z rażącym naruszeniem prawa, bez żadnych ograniczeń czasowych. Rozwiązanie takie zostało uznane za naruszające Konstytucję – w zakresie, w jakim przepis ten nie wyłącza dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa, gdy od wydania decyzji nastąpił znaczny upływ czasu, a decyzja była podstawą nabycia prawa lub ekspektatywy (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r., sygn. akt P 46/13).

W ocenie Rzecznika instytucja stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej stanowi kluczowy komponent systemu kontroli legalności orzeczeń organów administracji publicznej, w szczególności tych, na podstawie których obywatelom przyznawane są prawa bądź nakładane obowiązki. Z tego powodu regulacje umożliwiające podważenie stanu prawnego ukształtowanego taką decyzją powinny być maksymalnie precyzyjne – tak, by gwarantować jednostkom bezpieczeństwo prawne, niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o jak najpilniejsze doprowadzenie do zakończenia prac legislacyjnych nad nowelizacją art. 156 k.p.a. Poprosił także o wskazanie, na jakim etapie prace te się znajdują oraz w jakim czasie można oczekiwać przedstawienia konkretnych propozycji legislacyjnych – tak, by przywrócić konstytucyjność rozwiązań ustawowych doprecyzowujących zasady, według których obywatele mogą bronić się przed działaniami władz publicznych rażąco naruszającymi prawa jednostek.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2018-08-03
Opis odpowiedzi:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 3 sierpnia 2018 r. poinformował, że Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło prace nad tzw. dużą ustawą reprywatyzacyjną, mającą na celu definitywne uregulowanie kwestii dóbr przejętych przez władze komunistyczne po 1944 r., proponującą rozwiązania stanowiące kompromis pomiędzy moralną powinnością, a ekonomicznymi możliwościami państwa. Ewentualne uchwalenie ww. przepisów w proponowanym kształcie uczyniłoby przynajmniej częściowo nieaktualnym przywołany w wystąpieniu Rzecznika wyrok Trybunału Konstytucyjnego.