Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby znowelizowania art. 226 Kodeksu postępowania karnego z dnia 2018-11-22.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby znowelizowania art. 226 Kodeksu postępowania karnego.
W kręgu zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich pozostaje kwestia tajemnicy zawodowej prawnie chronionej i jej rola w postępowaniu karnym. W ostatnich tygodniach powyższe zagadnienie było przedmiotem ożywionej debaty publicznej w Polsce, wywołanej w znacznej mierze przez doniesienia medialne o planowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości modyfikacji art. 180 § 2 k.p.k. w kierunku oddającym w ręce prokuratora decyzję o zwolnieniu osoby przesłuchiwanej z zachowania tajemnicy w postępowaniu przygotowawczym. Ostatecznie resort sprawiedliwości wycofał się z tych zamierzeń legislacyjnych.
Jednocześnie aktualny pozostaje problem rozbieżności w stosowaniu art. 226 k.p.k. Rzecznik zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 226 zd. 1 k.p.k. w odniesieniu do dokumentów zawierających informacje objęte tajemnicą stosuje się do nich te same zakazy i ograniczenia, jakie wynikają z art. 178-181 k.p.k. Do uchylenia tajemnicy dokumentu zawierającego tajemnicę zawodową określoną w art. 180 § 2 k.p.k. niezbędna jest zatem decyzja sądu. Wyjątkiem jest tu dokumentacja zawierająca tajemnicę lekarską - jej uchylenia w postępowaniu przygotowawczym może dokonać prokurator (art. 226 zd. 2 k.p.k.).
W ocenie Rzecznika nie można dopatrzyć się jakichkolwiek względów aksjologicznych przemawiających w zestawieniu z tajemnicą adwokacką, notarialną, czy dziennikarską - na niekorzyść tajemnicy lekarskiej. Co więcej, wyjątek z art. 226 zd. 2 k.p.k. de facto oznacza możliwość ominięcia przez prokuratora sądowej pieczy nad docieraniem do wiadomości objętych tajemnicą lekarską. Brak dostatecznej ochrony tajemnicy lekarskiej i związane z tym narażenie pacjentów na zbyt szeroki dostęp różnych organów i instytucji do informacji związanych z sferą prywatności objętą stanem zdrowia i leczeniem może podważyć zaufanie stanowiące podstawę prawidłowych relacji pacjenta z lekarzem. Ponadto naruszenie obowiązku przestrzegania tajemnicy lekarskiej może skutkować pociągnięciem lekarza do odpowiedzialności zawodowej, cywilnej, a nawet karnej.
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie podjęcia kroków legislacyjnych zmierzających do uchylenia art. 226 zd. 2 k.p.k. i poinformowanie o stanowisku zajętym w tej kwestii.