Wystąpienie do Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie praktyki nakładania przez organy Inspekcji Sanitarnej administracyjnych kar pieniężnych z dnia 2020-06-03.
Wystąpienie do Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie praktyki nakładania przez organy Inspekcji Sanitarnej administracyjnych kar pieniężnych.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wciąż wpływają skargi obywateli związane z nakładaniem przez organy Inspekcji Sanitarnej administracyjnych kar pieniężnych z tytułu naruszenia obowiązków nakładanych rozporządzeniami Ministra Zdrowia lub Rady Ministrów wydawanymi z powołaniem na art. 46, art. 46a i art. 46b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (dalej jako: u.z.z.c.z.). W związku z rozpatrywaniem, a także biorąc pod uwagę stopniowe znoszenie dotychczas wprowadzonych w związku z epidemią SARS-CoV-2 ograniczeń, Rzecznik wskazał na konieczność ścisłego stosowania przez organy Inspekcji w trwających postępowaniach uniwersalnych reguł wymierzania kar pieniężnych zawartych w Kodeksie postępowania administracyjnego, w tym jego art. 189c.
Przywołana regulacja k.p.a. stanowi, że "jeżeli w czasie wydawania decyzji w sprawie administracyjnej kary pieniężnej obowiązuje ustawa inna niż w czasie naruszenia prawa, w następstwie którego ma być nałożona kara, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest ona względniejsza dla strony". Zgodnie z tą dyrektywą, organ wymierzający administracyjną karę pieniężną zobligowany jest do uwzględnienia wszelkich korzystnych dla "sprawcy" deliktu administracyjnego zmian prawnych, do których doszło od momentu popełnienia przewinienia.
Rzecznik zwrócił również uwagę, że zasadą tą objęte jest postępowanie administracyjne w całości (a zatem również postępowanie przed organem odwoławczym w razie zaskarżenia decyzji wydanej w pierwszej instancji). Użyte w art. 189c Kodeksu postępowania administracyjnego sformułowanie "w czasie wydawania decyzji w sprawie administracyjnej kary pieniężnej" jednoznacznie odnosi się do całego procesu administracyjnego, który kończy się z chwilą wydania decyzji posiadającej przymiot ostateczności. Jakkolwiek więc ustawodawca postanowił, że decyzjom wydawanym w oparciu o art. 48a u.z.z.c.z. z mocy prawa przysługuje natychmiastowa wykonalność, skuteczne wniesienie środka odwoławczego obliguje organ drugiej instancji do uwzględnienia w procesie rozpatrywania odwołania także art. 189c Kodeksu postępowania administracyjnego.
Rzecznik zwrócił się do Głównego Inspektora z prośbą stosownych wskazówek podległym organom Inspekcji. Wydawanie decyzji z naruszeniem art. 189c k.p.a. może bowiem wygenerować istotne koszty (o charakterze finansowym, jak też społecznym).