Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie realizacji świadczeń psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży.

Zgodnie z definicją świadczenia gwarantowanego określonego w lp. 3 załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, świadczenia dzienne psychiatryczne rehabilitacyjne dla dzieci i młodzieży obejmują diagnostykę, leczenie i rehabilitację dzieci i młodzieży do 18. roku życia z zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza psychotycznymi, ze znacznymi, zagrażającymi lub utrwalonymi zaburzeniami funkcjonowania życiowego.

W oparciu o wyżej wskazane przepisy rozporządzenia, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia wydał zarządzenie z dnia 2 czerwca 2020 r., zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień. Zgodnie zaś z przepisami tego zarządzenia, w sytuacji realizacji świadczeń dziennych psychiatrycznych rehabilitacyjnych dla dzieci i młodzieży, rozliczeniu podlegać będą wyłącznie świadczenia realizowane wobec osób do 18. roku życia. Oznacza to, że osoby, które ukończyły 18. rok życia nie otrzymają odpowiedniej i adekwatnej do ich stanu zdrowia pomocy.

Tymczasem, jak zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich, osiemnastoletni pacjenci, których obecnie próbuje się pozbawić możliwości kontynuowania leczenia w oddziałach dziennych, to najczęściej osoby nadal kształcące się (uczniowie klasy II i III szkoły średniej, a nawet szkół podstawowych). Ich stan zdrowia jest bezwzględnym wskazaniem do codziennej opieki lekarsko-terapeutycznej, którą skutecznie łączy się z edukacją. Wykluczenie ich z leczenia na oddziałach dziennych może zaś doprowadzić do załamania linii życiowej, przerwania edukacji oraz poważnego pogorszenia stanu psychicznego, włącznie z zagrożeniem wzrostu liczby samobójstw w tej populacji pacjentów.

W opinii Rzecznika młodzież po 18. roku życia ma prawo do edukacji i jednocześnie leczenia odpowiedniego do ich potrzeb w przygotowanych do tego oddziałach dziennych dla dzieci i młodzieży, tym bardziej, że opieką całodobową i ambulatoryjną zostały objęte osoby do 21. roku życia, w związku z czym pozbawienie takiej samej możliwości pacjentów oddziałów dziennych byłoby zupełnie niezasadne i krzywdzące.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o analizę przedstawionego problemu oraz rozważenie możliwości zmiany rozporządzenia w wyżej wskazanym zakresie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 10 lipca 2020 r. wyjaśnił, że we wszystkich świadczeniach dotyczących dzieci i młodzieży, w których nie dookreślono wieku świadczeniodawca może udzielać świadczeń osobom nie później niż do ukończenia 21. roku życia. Ponadto odnosząc się do realizacji świadczeń dziennych psychiatrycznych rehabilitacyjnych dla dzieci i młodzieży, wskazał, że w przypadkach, gdy w trakcie udzielania świadczeń małoletnia osoba ukończy 18. rok życia, rozliczenie przedmiotowego świadczenia nastąpi za cały okres jego udzielenia tj. zgodnie ze standardem leczenia. W takiej sytuacji świadczeniodawca powinien zwrócić się do dyrektora właściwego Oddziału Wojewódzkiego NFZ z wnioskiem o uznanie zakwestionowanego świadczenia. Dodatkowo, w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 sierpnia 2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień wyróżniono 3 poziomy referencyjne realizacji świadczeń dla dzieci i młodzieży, a także wskazano, że świadczeniodawca, który realizuje przedmiotowe świadczenia udziela świadczeń całodobowych przez 7 dni w tygodniu: dzieciom poniżej 7. roku życia, dzieciom i młodzieży objętym obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcącym się w szkołach ponadpodstawowych - do ich ukończenia, jednak nie później niż do ukończenia 21. roku życia.