Wystąpienie do Sekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska w sprawie braku możliwości pomniejszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzez kompostowanie odpadów zielonych pochodzących z nieruchomości w zabudowie wielorodzinnej z dnia 2021-05-19.
Wystąpienie do Sekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska w sprawie braku możliwości pomniejszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzez kompostowanie odpadów zielonych pochodzących z nieruchomości w zabudowie wielorodzinnej.
Między Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich a Departamentem Gospodarki Odpadami Ministerstwa Klimatu i Środowiska prowadzona była korespondencja w sprawie braku możliwości pomniejszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzez kompostowanie odpadów zielonych pochodzących z nieruchomości w zabudowie wielorodzinnej.
Kanwą do jej podjęcia była skarga, jaka wpłynęła do Rzecznika od członków małej wspólnoty mieszkaniowej (4 lokale mieszkalne) położonej na terenach wiejskich, która - mimo że jej członkowie prowadzą kompostowanie bioodpadów - nie może uzyskać zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które jest przewidziane w art. 6k ust. 4a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej jako "u.c.p.g."). Zgodnie z przywołaną regulacją rada gminy zobligowana jest do wprowadzenia zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi tych właścicieli nieruchomości, którzy kompostują bioodpady we własnych przydomowych kompostownikach. Zwolnienie to ustawa ogranicza jednak wyłącznie do właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami jednorodzinnymi (a zatem budynkami z maksymalnie dwoma lokalami mieszkalnymi). Właściciele nieruchomości zabudowanych budynkami wielorodzinnymi nie mają takiej możliwości i - niezależnie od tego, czy kompostują wytworzone na tej nieruchomości bioodpady, czy też nie - ponoszą opłaty w pełnej wysokości.
W ocenie RPO brak jest w omawianym zakresie dostatecznych podstaw do różnicowania sytuacji właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami jedno- i wielorodzinnymi. W szczególności, okoliczność, że właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem wielorodzinnym jest - w rozumieniu u.c.p.g. - wspólnota lub spółdzielnia mieszkaniowa pozostaje dla rozwiązania problemu irrelewantna. Rzecznik nie podziela opinii, jakoby kompostowanie posiadanych przez nią (a przekazanych przez członków wspólnoty) bioodpadów było obarczone wymogiem uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Przeczy temu bowiem wprost art. 45 ust. 1 pkt 9 ustawy o odpadach (dalej jako "u.o."), który jednoznacznie zwalnia z obowiązku uzyskania zezwolenia "władającego nieruchomością, który zbiera odpady komunalne, wytwarzane na terenie tej nieruchomości", a w świetle u.c.p.g., obowiązek zbierania odpadów komunalnych spoczywa na właścicielu nieruchomości (por. art. 5 ust. 1 pkt 3 tej ustawy), czyli - w omawianym przypadku - na wspólnocie bądź spółdzielni mieszkaniowej.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministerstwa z prośbą o uwzględnienie w zapowiadanym projekcie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zmiany art. 6k ust. 4a tej ustawy poprzez rozszerzenie możliwości uzyskania zwolnienia z części opłaty na właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami wielorodzinnymi. W ocenie Rzecznika tego rodzaju rozwiązanie, skierowane z naturalnych względów przede wszystkim do niewielkich wspólnot mieszkaniowych, mogłoby się okazać istotnym elementem przygotowywanych zmian legislacyjnych, służących zahamowaniu wzrostu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.