Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Sejmu RP w sprawie problemu doręczeń w postępowaniu karnym z dnia 2021-09-29.
Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Sejmu RP w sprawie problemu doręczeń w postępowaniu karnym.
Wnioski obywateli wpływające do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich na przestrzeni ostatnich lat wskazują na wciąż nierozwiązany problem doręczeń w postępowaniu karnym, w szczególności możliwości odbioru pism za pośrednictwem ustanowionego pełnomocnika pocztowego.
Aktualnie obowiązujące uregulowania wprowadzone zostały ustawą o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta i następnie zmodyfikowane ustawą o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z ustanowionym tymi ustawami brzmieniem art. 133 § 2a k.p.k., tylko dwie kategorie adresatów mogą odbierać pisma za pośrednictwem pełnomocnika pocztowego w postępowaniu karnym: 1) obrońcy lub pełnomocnicy będący adwokatami lub radcami prawnymi; 2) osoby, których stan zdrowia uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia osobiste odebranie pisma w placówce pocztowej. W przypadku innych osób, skorzystanie z możliwości odbioru pisma przez pełnomocnika pocztowego jest wyłączone. Jeśli pismo nie zostanie odebrane osobiście, na zasadzie art. 133 § 2 k.p.k., uznaje się je za doręczone po podwójnym awizowaniu.
RPO podkreślił przy tym, że art. 132 § 4 k.p.k. wskazuje pewne kategorie pism, w przypadku których wyłączona jest możliwość doręczenia zastępczego (innemu dorosłemu domownikowi, administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi - art. 132 § 2 k.p.k.), elektronicznego (art. 132 § 3 k.p.k.) oraz w miejscu zatrudnienia adresata (art. 133 § 3 k.p.k.). W przypadku takich pism, jedyną możliwością jest odbiór osobisty lub w przypadku kategorii osób wskazanych wyżej, przez pełnomocnika pocztowego. W przypadku braku podjęcia pisma, po podwójnym awizowaniu uznaje się je za doręczone.
Rzecznik zwrócił ponadto uwagę, że niemożność odbioru pisma w terminie podwójnego awizowania nie musi wynikać jedynie ze stanu zdrowia, lecz może także być związane np. z długą podróżą krajową lub zagraniczną (w tym podróżą służbową), nagłą ciężką sytuacją osobistą (np. śmiercią lub chorobą osoby najbliższej) czy nawet ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi.
W związku z tym Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącego z prośbą o zainicjowanie zmian legislacyjnych umożliwiających każdej osobie odbiór pism w postępowaniu karnym za pośrednictwem pełnomocnika pocztowego.