Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie nierównego traktowania w zakresie doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy Agencji Wywiadu z dnia 2021-09-02.

Adresat:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Sygnatura:
WZF.7043.122.2020
Data sprawy:
2021-09-02
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Wydział do Spraw Żołnierzy i Funkcjonariuszy
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie nierównego traktowania w zakresie doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy Agencji Wywiadu.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że w związku z prowadzoną w Biurze RPO sprawą funkcjonariuszki Agencji Wywiadu (AW) ujawnił się problem arbitralnego kształtowania treści umów szkoleniowych pomiędzy funkcjonariuszami AW a formacją. W rezultacie, w oparciu o akty prawa wewnętrznego na funkcjonariuszy Agencji Wywiadu nakładane są obowiązki mniej korzystne niż w innych służbach mundurowych czy na cywilnym rynku pracy. Nierówne traktowanie w zakresie doskonalenia zawodowego poszczególnych funkcjonariuszy AW jest szczególnie widoczne w sytuacji częstych zmian aktów prawa wewnętrznego w różny sposób kształtujących zakres treściowy takich umów.

Analiza obowiązujących przepisów (m.in. ustawy o Służbie Więziennej czy ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych) skłania do wniosku, że aktualnie najbardziej adekwatnym rozwiązaniem (standardem), które zabezpiecza interes służby pozostaje uzależnienie konieczności zawarcia umowy szkoleniowej i jej treści od wartości szkolenia. Mając także na uwadze interes jednostki obowiązek zwrotu tych kosztów powinien być zmniejszany proporcjonalnie w stosunku do okresu pozostawania w stosunku służbowym po zakończeniu nauki, przy czym wydaje się, że przepisy powinny również określać maksymalny okres obowiązywania takiej umowy. Ustalone w ten sposób granice swobody umów szkoleniowych powinny zapewnić równowagę pomiędzy interesem jednostki a interesem służby.

Dodatkowo Rzecznik zwrócił uwagę na przepis art. 209 ust. 3 ustawy o KAS, który w pewnych szczególnych okolicznościach uprawnia Szefa KAS do zwolnienia funkcjonariusza z obowiązku zwrotu kosztów takiego szkolenia. Wydaje się, że przepis taki może pozwolić na elastyczną reakcję szefa danej służby na indywidualną sytuację funkcjonariusza.

W świetle powyższego, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu wprowadzenia do pragmatyk nadzorowanych przez MSWiA służb mundurowych przepisów pozwalających na kształtowanie rzetelnej i sprawiedliwej polityki szkoleniowej, szczególnie, że problem ten nie dotyczy wyłącznie Agencji Wywiadu.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2021-10-21
Opis odpowiedzi:
Dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego w piśmie z 21 października 2021 r. stwierdził, że obowiązujące przepisy ustawowe dotyczące obszaru szkoleń w służbach specjalnych nie wymagają natychmiastowej zmiany. Ramowe warunki zawierania umów szkoleniowych są bowiem najczęściej określone w zarządzeniach szefów służb i zapewniają równe traktowanie wszystkich funkcjonariuszy danej służby. Na chwilę obecną zasygnalizowany problem nierównego traktowania w zatrudnieniu w obszarze polityki szkoleniowej w ramach danej służby specjalnej nie został zdiagnozowany. Jeżeli nawet zasygnalizowany problem faktycznie występowałby, to jego szybkie rozwiązanie nie wymagałoby podjęcia inicjatywy ustawodawczej.