Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie przeciwdziałania dyskryminacji i przemocy w szkołach artystycznych z dnia 2021-11-10.
Wystąpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie przeciwdziałania dyskryminacji i przemocy w szkołach artystycznych.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na konieczność wypracowania i wdrożenia odpowiednich rozwiązań prewencyjnych oraz ochronnych wobec osób doświadczających dyskryminacji i innych form nadużyć także w środowisku szkolnym.
RPO stanowczo sprzeciwia się jakimkolwiek przejawom naruszenia zasady równego traktowania i innym niepożądanym zachowaniom, godzącym w prawa i wolności jednostki określone w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych, na straży których stoi. Tymczasem docierające do Rzecznika informacje wskazują, że m.in. szkoły baletowe mogą być miejscem występowania niepożądanych zachowań o charakterze przemocowym oraz dyskryminacyjnym ze względu na płeć w wyniku faworyzowania uczących się w nich chłopców.
Do podjęcia odpowiednich kroków, w tym w dziedzinie wychowawczej, dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej (art. 19) oraz nieludzkim lub poniżającym traktowaniem (art. 37) zobowiązuje państwo polskie Konwencja o prawach dziecka. Art. 2 tejże wyraża natomiast zobowiązanie do zagwarantowania ochrony przed dyskryminacją ze względu na jakąkolwiek cechę dziecka w zakresie praw przyznanych Konwencją. Również Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet może zostać uznana za źródło obowiązku podejmowania aktywnych działań na rzecz równego traktowania - w tym przypadku kobiet i mężczyzn - w sferze edukacji.
Przyczynianie się do eliminacji wszystkich form dyskryminacji kobiet oraz wspieranie rzeczywistej równości kobiet i mężczyzn (art. 1), także w sferze edukacji, jest zobowiązaniem ciążącym na władzach RP również na mocy Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (dalej jako: "konwencja stambulska").
Pomimo istniejących zobowiązań sfera edukacji nie jest wolna od negatywnych zjawisk w postaci dyskryminacji i przemocy. Wyniki przeprowadzonego w 2020 r. na zlecenie RPO badania "Równe traktowanie w szkole w szkole podstawowej" ujawniły, że od 10 do 35% uczniów ma poczucie, że doświadcza nierównego traktowania, tzn. że ich zachowanie, wykonanie zadań i pomysły są oceniane przez nauczycieli gorzej niż działania, wysiłki i propozycje ich rówieśników. Także przenalizowane w ramach badania programy profilaktyczno-wychowawcze nie są pod tym względem satysfakcjonujące. Uzyskane wyniki ujawniają także, iż w programach profilaktyczno-wychowawczych brakuje treści poświęconych uprzedzeniom i dyskryminacji. Rzecznik podkreślił przy tym, że uczennice i uczniowie powinni mieć świadomość obowiązków względem szkoły i społeczności szkolnej, ale także wiedzę o tym w jakich sytuacjach i do kogo mogą zwrócić się o wsparcie jeśli doświadczą niewłaściwych zachowań, zarówno w relacjach rówieśniczych, jak i wertykalnych, czyli ze strony kadry placówki.
Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie.