Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 2022-01-17.

Adresat:
Minister Sprawiedliwości
Sygnatura:
IV.512.218.2021
Data sprawy:
2022-01-17
Rodzaj sprawy:
uwagi RPO do przygotowywanych (zmienianych) aktów prawnych (WL)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw.

Rzecznik Praw Obywatelskich powziął wątpliwości dotyczące projektowanego ust. 1a, który ma zostać dodany do obowiązującego aktualnie art. 46 ustawy o kosztach komorniczych (dalej jako: u.k.k.).

Swoje zastrzeżenia do projektowanej zmiany przedstawił Rzecznikowi także Prezes Krajowej Rady Komorniczej podkreślając, że komornicy sądowi nie otrzymują ze środków publicznych jakichkolwiek funduszy na utrzymanie prowadzonych przez siebie kancelarii w przeciwieństwie do sądów, których działalność jest finansowana z budżetu państwa, w związku z tym trudno uznać za przekonywujący argument, że tymczasowe wyłożenie przez prezesa właściwego sądu rejonowego sumy na pokrycie opłaty egzekucyjnej może znacznie obciążyć budżet tego sądu. Choć środowisko komorników podziela stanowisko ustawodawcy, że komornik jako funkcjonariusz publiczny winien współpracować z organami ścigania i z organami ochrony prawnej, to jednak stanowczy sprzeciw tego środowiska budzi regulacja zaproponowana w art. 46 ust. 1a projektu, zgodnie z którą osoba wykonująca obowiązki komornika sądowego ma świadczyć pracę nie tylko bez jakiegokolwiek wynagrodzenia, ale i bez pokrycia poniesionych w tym zakresie kosztów (koszty ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, koszty osobowe, rzeczowe). W ocenie Krajowej Rady Komorniczej, w obecnym modelu finansowania systemu egzekucji sądowej, której koszt w całości spoczywa wyłącznie na osobach powołanych na stanowisko komornika, zaproponowane rozwiązanie nie zasługuje na akceptację.

Rzecznik podziela zastrzeżenia Prezesa Krajowej Rady Komorniczej w zakresie niekorzystnych skutków finansowych, jakie projektowany ust. 1a do art. 46 u.k.k. może wywołać zarówno w sferze finansowana działalności egzekucyjnej komornika, jak też dla sytuacji materialnej komornika jako osoby fizycznej, prowadzącej działalność na własny rachunek.

RPO ma wątpliwości, czy uprzywilejowanie Skarbu Państwa oraz pozostałych podmiotów wymienionych w projektowanym ust. 1a poprzez zwolnienie właściwego sądu rejonowego z obowiązku wyłożenia sumy na tymczasowe pokrycie opłaty w postępowaniach objętych hipotezą art. 46 ust. 1 u.k.k. jest konieczne z punktu widzenia ochrony interesu Państwa. W ocenie Rzecznika, projektowana regulacja przerzucając finansowy ciężar postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego na majątek komornika, stanowi nieproporcjonalną ingerencję w prawo komornika do wynagrodzenia. Warto wskazać, że w przypadku kosztów sądowych to Skarb Państwa jest zobowiązany do tymczasowego wykładania kosztów sądowych za stronę w całości zwolnioną od tych kosztów z mocy ustawy.

Z uwagi na powyższe, Rzecznik zwrócił się do Ministra o wzięcie pod uwagę przedstawionego stanowiska podczas dalszych prac legislacyjnych nad projektem ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: