Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Najwyższym w zakresie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego dotyczącego kwestii przedawnienia roszczeń syndyka z dnia 2022-03-30.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.7108.763.2021
Data sprawy:
2022-03-30
Rodzaj sprawy:
zawiadomienie do Sądu Najwyższego o przystąpieniu do postępowania w sprawie pytania prawnego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Najwyższym w zakresie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego dotyczącego kwestii przedawnienia roszczeń syndyka.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił swój udział w postępowaniu przed Sądem Najwyższym w zakresie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego i przedstawił następujące stanowisko: "Roszczenie syndyka masy upadłości o zasądzenie różnicy pomiędzy udziałem zadeklarowanym a udziałem uiszczonym oparte na przepisach art. 135 w związku z art. 28 i art. 19 ustawy - Prawo spółdzielcze przy zastosowaniu art. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych nie jest roszczeniem nowym i niezależnym od żądania spółdzielczej kasy oszczędnościowokredytowej o uiszczenie zadeklarowanych udziałów opartym na art. 19 ustawy - Prawo spółdzielcze. Jednocześnie opisane roszczenie syndyka jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej i przedawnia się w terminie trzyletnim, a były i obecny członek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej ma status konsumenta.".

Kierując się koniecznością ochrony słabszej strony stosunku prawnego oraz w nawiązaniu do wcześniejszych działań na rzecz członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, RPO w uzasadnieniu wskazał, że dla członków SKOK zasadnicze znaczenie będzie miało rozstrzygnięcie, w jakim terminie roszczenie syndyka będzie podlegało przedawnieniu. Jeżeli przyjmiemy, że roszczenie syndyka jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a członka kasy należy uznać za konsumenta, to wówczas termin przedawnienia będzie wynosił 3 lata, a sąd z urzędu musi wziąć pod uwagę kwestię przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi. Jeżeli natomiast roszczenie to ma charakter stricte korporacyjny, to wówczas okres przedawnienia będzie wynosił 10 lat (obecnie 6 lat). Termin ten będzie zatem niekorzystny dla byłych i obecnych członków SKOK. Z tego powodu RPO opowiedział się za krótszym terminem przedawnienia roszczeń syndyka.

Rzecznik wskazał, że wobec osób nieprowadzących działalności gospodarczej i posiadających status konsumenta przyjęcie dłuższego terminu przedawnienia powinno być podyktowane szczególnymi racjami. To konsument jest słabszą stroną stosunku prawnego i z tego względu wymaga należytej ochrony. Za takim stanowiskiem przemawiają również zasady określone w Konstytucji - zasada sprawiedliwości społecznej zawarta w art. 2 oraz wartości objęte art. 76 Konstytucji, które umożliwiają władzom publicznym (w tym sądom) ingerencję w stosunki cywilnoprawne.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: