Wystąpienie do Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie potrzeby nowelizacji ustawy o rybactwie śródlądowym z dnia 2023-03-21.
Wystąpienie do Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie potrzeby nowelizacji ustawy o rybactwie śródlądowym.
W sferze zainteresowania Rzecznika Praw Obywatelskich pozostają gwarancje realizacji krajowych i międzynarodowych standardów prawa do sądu. Analiza wniosków obywateli wpływających do Biura RPO ujawniła niespójność systemową w zakresie wysokości nawiązki możliwej do orzeczenia na podstawie art. 47 § 2 i 4 k.k. za przestępstwa przeciwko środowisku oraz w zakresie nawiązki możliwej do orzeczenia na podstawie art. 27a ust. 4 pkt 1 lit. b, art. 27b ust. 4 pkt 1 lit. b oraz art. 27c ust. 3 pkt 1 lit. b. ustawy o rybactwie śródlądowym (dalej jako: "u.r.ś.") za odpowiednio wykroczenia i przestępstwa przeciwko mieniu związane z naruszeniem prawidłowej gospodarki rybackiej.
Rzecznik wskazał, iż obligatoryjna minimalna wysokość nawiązki orzekanej na podstawie ww. przepisów u.r.ś. w postaci pięciokrotności wartości przywłaszczonych ryb budzi wątpliwości w zakresie jej zgodności z zasadą prawa do sądu ujętą w art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Aktualizuje ona pytanie, na ile z ustrojowej pozycji sądów powszechnych ukształtowanej na podstawie art. 173 Konstytucji wynika uprawnienie do kształtowania dolegliwości wynikającej ze skazania i czy odpowiednio art. 27a ust. 4 pkt 1, art. 27b ust. 4 pkt 1 oraz art. 27c ust. 3 pkt 1 u.r.ś. zawierają niedopuszczalne z punktu widzenia art. 31 ust. 3 Konstytucji ograniczenie podmiotowego prawa do sądu poprzez przejęcie tego elementu decydowania o sankcji przez władzę ustawodawczą. Zarzut naruszenia przepisu art. 45 ust. 1 Konstytucji przez kwestionowaną normę zostaje uprawdopodobniony przez art. 47 § 4 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2022 r., nadanym mu przez art. 5 pkt 1 lit. b ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej.
Na podstawie art. 47 § 4 k.k. w brzmieniu nadanym mu przez art. 5 pkt 1 lit. b wspomnianej ustawy w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, gdy wymierzona nawiązka powodowałaby dla sprawcy uszczerbek dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny lub gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sąd może ją jednak wymierzyć w wysokości niższej niż wysokość wskazana w art. 47 § 2 k.k. Jednocześnie u.r.ś nie zawiera odpowiednika art. 47 § 4 k.k. dla nawiązek orzekanych na podstawie art. 27a ust. 4 pkt 1, art. 27b ust. 4 pkt 1 oraz art. 27c ust. 3 pkt 1 u.r.ś.
Wskazane wyżej zróżnicowanie w zakresie nawiązek orzekanych za przestępstwa przeciwko środowisku oraz za przestępstwa przeciwko mieniu związane z naruszeniem prawidłowej gospodarki rybackiej nie stanowi samo w sobie o naruszeniu art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, lecz jak się wydaje, jest konsekwencją braku nowelizacji u.r.ś. przez wspomnianą ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej.
W opinii RPO zasadne jest zatem rozważenie zainicjowania procesu legislacyjnego w zakresie wprowadzenia do u.r.ś. przepisu art. 27d o treści: "W szczególnie uzasadnionych okolicznościach, gdy wymierzona nawiązka powodowałaby dla sprawcy uszczerbek dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny lub gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sąd może ją wymierzyć w wysokości niższej niż wysokość wskazana w art. 27a ust. 4 pkt 1 lit. b, art. 27b ust. 4 pkt 1 lit. b oraz art. 27c ust. 3 pkt 1 lit. b.". Tak sformułowany przepis stanowiłoby odpowiednik art. 47 § 4 k.k. stosowanego do nawiązek orzekanych za przestępstwa przeciwko środowisku.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o poinformowanie o zajętym stanowisku.