Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości i Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie ujawnienia danych osobowych wierzycieli w Krajowym Rejestrze Zadłużonych z dnia 2023-09-04.

Adresat:
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych
Sygnatura:
VII.520.13.2023
Data sprawy:
2023-09-04
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości i Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie ujawnienia danych osobowych wierzycieli w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.

W ostatnim czasie ukazały się materiały prasowe dotyczące ujawnienia szczegółowych danych osobowych wierzycieli zgłaszających w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (dalej jako: KRZ) swoją wierzytelność. Jak wynika z informacji medialnych, w sprawie uwidocznił się problem udostępnienia szczegółowych danych osobowych zawartych w aktach postępowania upadłościowego, prowadzonych w postaci elektronicznej, wszystkim uczestnikom tego postępowania. Chodzi o dostęp do obszernych informacji osobowych oraz majątkowych wierzycieli, takich jak: imię, nazwisko, nr. PESEL, nr dowodu osobistego, adres zamieszkania, informacje o nieruchomościach, podpis, kwota kredytu, treść umów.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił przy tym uwagę na skalę problemu. W przedmiotowym postępowaniu upadłościowym - jak wynika z informacji prasowych - zostało bowiem zgłoszonych ponad 30 000 wierzytelności. Stwarza to wysokie ryzyko naruszenia prawa do ochrony danych osobowych i prywatności uczestników tego postępowania. Wątpliwości budzi przy tym zakres udostępnianych informacji w postaci elektronicznej, które znajdują się w aktach postępowania.

Zgodnie z art. 51 ust. 2 Konstytucji udostępniane przez władze publiczne informacje powinny być ograniczone do niezbędnych danych. Należy więc podkreślić, że prywatność może podlegać ograniczeniom, ale tylko na zasadach określonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji i art. 51 ust. 2 Konstytucji. Rzecznik zauważa, że dostęp do danych w postaci elektronicznej stwarza o wiele większe zagrożenie niż udostępnianie akt w sekretariacie sądu lub w biurze syndyka, które ma służyć realizacji prawa dostępu do akt postępowania. Proporcjonalność przyjętego rozwiązania w systemie informatycznym może więc budzić poważne wątpliwości.

Ponadto sprawa uwidoczniła problem łatwego dostępu do akt elektronicznych w postępowaniu upadłościowym, co może przyczynić się do wyłudzenia informacji o wierzycielach. Jak wskazują media, dostęp do akt w KRZ może uzyskać każdy. Wątpliwości Rzecznika budzi zatem sposób zabezpieczenia danych osobowych i zapewnienia ich poufności w Krajowym Rejestrze Zadłużonych z punktu widzenia prawa do ochrony prywatności i danych osobowych.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o przedstawienie wyjaśnień w niniejszej sprawie.

Do Prezesa OUDO RPO zwrócił się natomiast z zapytaniem, czy w związku z podejrzeniem naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych w przedstawionej sprawie organ ds. ochrony danych osobowych podjął działania w ramach swoich kompetencji, a jeśli tak to jakie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2023-09-21
Opis odpowiedzi:
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w piśmie z 21 września 2023 r. poinformował, że sprawa ujawnienia danych osobowych wierzycieli zgłaszających w prowadzonym przez Ministra Sprawiedliwości Krajowym Rejestrze Zadłużonych swoją wierzytelność jest przedmiotem zainteresowania organu nadzorczego, który wystąpił do Ministra Sprawiedliwości pismem z dnia 24 sierpnia 2023 r. o złożenie wyjaśnień i aktualnie trwa analiza przesłanej odpowiedzi w tej sprawie. Jednocześnie, do organu do spraw ochrony danych osobowych wpłynęły sygnały w tej sprawie od osób fizycznych, które są obecnie procedowane zgodnie z przepisami ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego.