Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Zdrowia w sprawie procedury otrzymywania uprawnień do wykonywania zawodów lekarskich i pielęgniarskich.

Na podstawie indywidualnego wniosku Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na procedury otrzymywania przez lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki i położne uprawnień do wykonywania tych zawodów. Zagadnienie to dotyczy w szczególności art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (dalej jako: "u.z.l."), art. 29 ust. 4 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (dalej jako: "u.z.p."); art. 77 ustawy o izbach lekarskich (dalej jako: "u.i.l.") oraz art. 54 ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych (dalej jako: "u.s.p.p."). Tym samym RPO zasygnalizował potrzebę rozważenia zainicjowania prac legislacyjnych mających na celu zmianę art. 6 ust. 2 pkt 2 u.z.l. oraz art. 29 ust. 4 u.z.p., tak, aby w przypadkach, gdy przeciwko ubiegającemu się o uzyskanie prawa do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty i zawodu pielęgniarki w chwili, gdy osoby te ubiegają się o uzyskanie prawa do wykonywania tych zawodów, toczy się postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w miejsce fragmentu oświadczenia "oraz że nie toczy się przeciwko mnie postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe", istniał obowiązek złożenia dodatkowego oświadczenia rozpoczynającego się od słów "Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia oświadczam, że toczy się przeciwko mnie postępowanie karne za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe", w którym to oświadczeniu składający je winien wskazać przedmiot postępowania, w tym postawione mu w postępowaniu przygotowawczym lub sądowym zarzuty, organ prowadzący to postępowanie lub przed którym postępowanie się toczy oraz jego sygnaturę.

Powyżej zaproponowana zmiana powinna pociągnąć za sobą także zmianę w art. 77 u.i.l. i art. 54 u.s.p.p., które odpowiednio umożliwiać winny weryfikację w postępowaniu dwuinstancyjnym, odpowiednio przez sąd lekarski albo odpowiednio przez sąd pielęgniarek i położnych, tego czy fakt toczącego się postępowania w fazie in personam w przedmiocie odpowiedzialności za umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, stanowi wystarczającą przesłankę do stwierdzenia, że zebrane dowody wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że osoba, której postępowanie karne lub postępowanie karne skarbowe dotyczy, popełniła czyn zabroniony, a rodzaj tego czynu wskazuje, że wykonywanie przez tę osobę zawodu zagraża bezpieczeństwu pacjentów lub grozi popełnieniem kolejnego czynu zabronionego lub popełnieniem przewinienia zawodowego, co uzasadnia wydanie postanowienia o tymczasowym zawieszeniu postępowania w przedmiocie uzyskania prawa wykonywania zawodu przez taką osobę.

RPO podkreślił, że zaproponowane rozwiązania legislacyjne są tylko jednymi z wielu prowadzących do rozwiązania problemu nieproporcjonalnych ograniczeń dostępu do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej wynikających z art. 6 ust. 2 pkt 2 u.z.l. oraz art. 29 ust. 4 u.z.p.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o odniesienie się do zarysowanego w niniejszym wystąpieniu problemu oraz o poinformowanie o zajętym stanowisku.