Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie niekorzystnego różnicowania sytuacji kierowców ukaranych mandatem z dnia 2024-10-10.
Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie niekorzystnego różnicowania sytuacji kierowców ukaranych mandatem.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają wnioski opisujące sytuację kierowców ukaranych mandatem i z zaewidencjonowanymi punktami karnymi, którzy ze względu na sytuację materialną wnioskują o rozłożenie należności z mandatu na raty. Wnioskodawcy wskazują, iż tacy kierowcy są w sytuacji gorszej od kierowców ukaranych za takie samo wykroczenie, którzy jednak o rozłożenie należności z mandatu na raty nie wnioskowali, a "od razu" dysponowali środkami na jej uregulowanie.
Sprawcom wykroczenia drogowego dysponującym środkami finansowymi na uiszczenie grzywny, punkty karne zostaną wykreślone z ewidencji po roku od jej uiszczenia, zaś w stosunku do sprawców wykroczeń, którym "mandat rozłożono na raty", wykreślenie takie nastąpi po odpowiednio dłuższym okresie, tj. po okresie 12 miesięcy od płatności ostatniej raty.
W opinii Rzecznika rozważenia wymaga, czy wobec skorzystania przez ukaranego mandatem z przysługującego mu prawa o zawnioskowanie do uprawnionych organów państwowych o rozłożenie mandatu na raty (co jest decyzją władczą), "otwarcie się" terminu rocznego do usunięcia punktów karnych z ewidencji nie powinno być powiązane z datą wystawienia mandatu, datą upływu terminu płatności w mandacie wskazanej, czy datą zawnioskowania o rozłożenie na raty mandatu. Takie rozwiązanie pozwalałoby na zredukowanie zróżnicowania obywateli i ich praw ze względu na właściwą dla nich sytuację majątkową.
Konsekwencją aktualnie obowiązującego unormowania jest obarczenie dodatkową dolegliwością tych sprawców wykroczeń drogowych, którzy chcą dobrowolnie uiścić nałożoną grzywnę, przy czym decydują się na skorzystanie z prawa podmiotowego do rozłożenia jej na raty z uwagi na jej znaczną dolegliwość. W tym więc zakresie przyjęte rozwiązania naruszają art. 2 oraz art. 32 Konstytucji oraz wymagają ich dostosowania poprzez ujednolicenie i zrównanie momentu rozpoczęcia biegu terminu "wygaszania" punktów karnych tych osób, które ze względu na gorszą sytuację majątkową dobrowolnie podjęły się spłaty rozłożonej ratalnie, jak i osób, które ze względu na lepszą sytuację majątkową mogły uiścić zobowiązanie na miejscu lub w terminie wskazanym w mandacie karnym kredytowanym.
Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie podjęcia inicjatywy ustawodawczej nakierowanej na rozwiązanie zgłoszonego problemu prawnego.