Wystąpienie do Ministra Sportu w sprawie dostępu młodych sportowców z niepełnosprawnościami do stypendiów sportowych z dnia 2024-12-18.
Wystąpienie do Ministra Sportu w sprawie dostępu młodych sportowców z niepełnosprawnościami do stypendiów sportowych.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga sportowca z niepełnosprawnością, który w związku z osiągnięciami sportowymi wnioskował o przyznanie stypendium sportowego młodzieżowego w Warszawie. Uchwała regulująca zasady przyznawania wsparcia sportowcom, obowiązująca w momencie złożenia wniosku, określała warunki przyznania stypendium, a wśród nich – przesłankę uzyskania wyniku sportowego. W przypadku osób z niepełnosprawnością uzyskanie takiego wyniku w rozumieniu uchwały oznaczało zajęcie co najmniej miejsca 4-6 w Igrzyskach Paralimpijskich lub Igrzyskach Olimpijskich Głuchych, mistrzostwach świata lub mistrzostwach Europy. Tymczasem sportowcy bez niepełnosprawności mogli starać się o przyznanie stypendium sportowego młodzieżowego w przypadku zajęcia miejsca od 1 do 6 w Młodzieżowych Igrzyskach Olimpijskich, mistrzostwach świata młodzieżowców lub juniorów, miejsca od 1 do 3 w mistrzostwach Europy młodzieżowców, juniorów oraz miejsca od 1 do 3 w mistrzostwach Polski seniorów, młodzieżowców lub juniorów. Zgodnie z przyjętymi kryteriami, w przypadku zdobycia medalowego miejsca na poziomie krajowym (mistrzostwa Polski) osoba bez niepełnosprawności miała możliwość otrzymania stypendium, zaś osoba z niepełnosprawnością – nie. Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła nową uchwałę regulującą przyznawanie stypendiów sportowych. Wśród osiągnięć sportowych wskazano zajęcie miejsca od 1 do 6 w mistrzostwach świata w kategorii młodzieżowców, mistrzostwach świata w kategorii juniorów, w mistrzostwach Europy w kategorii młodzieżowców, w mistrzostwach Europy w kategorii juniorów, jak również zajęcie miejsca od 1 do 3 w mistrzostwach Polski w kategorii młodzieżowców, w mistrzostwach Polski w kategorii juniorów, w mistrzostwach Polski/Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w kategorii juniorów młodszych oraz Mistrzostwach Polski Seniorów. Niemniej jednak, zgodnie z uchwałą, jednym z warunków ubiegania się o stypendium sportowe młodzieżowe miało być zdobycie osiągnięcia sportowego uzyskanego w dyscyplinie i konkurencji ujętej w regulaminie szczegółowym danego sportu Systemu Sportu Młodzieżowego w systemie ocen. Trzeba przy tym zauważyć, że w decyzji odmawiającej wnioskodawcy przyznania stypendium w trakcie obowiązywania poprzedniej uchwały wskazano, że obowiązujący wówczas warszawski system stypendialny również opierał się w znacznej mierze na Systemie Sportu Młodzieżowego, opracowanym przez Ministerstwo Sportu. Kluczowe wydaje się jednak, że Ministerstwo Sportu miało nie wskazać w Systemie Sportu Młodzieżowego żadnych dyscyplin uprawianych przez osoby z niepełnosprawnościami i jednocześnie miał nie istnieć inny system ogólnopolski, który określałby kierunki wsparcia i rozwoju sportu osób z niepełnosprawnościami, a także mógłby stanowić odniesienie dla warszawskiego systemu stypendiów sportowych. Rzecznik zwrócił się do Dyrektora Biura Sportu i Rekreacji Urzędu m.st. Warszawy z prośbą o wskazanie, w jaki sposób osiągnięcia sportowców z niepełnosprawnościami i bez niepełnosprawności będą porównywane w ramach przyznawania stypendium sportowego młodzieżowego. W odpowiedzi potwierdzono, że z uwagi na fakt, iż System Sportu Młodzieżowego w istocie nie uwzględnia współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami oraz nie wskazano w nim żadnych dyscyplin uprawianych przez osoby z niepełnosprawnościami, można uznać, że stypendia sportowe młodzieżowe m.st. Warszawy nie obejmują zawodników uprawiających sport osób z niepełnosprawnościami. W opinii Dyrektora Biura Sportu i Rekreacji brak jednolitego systemu, który regulowałby sport osób z niepełnosprawnościami na szczeblu krajowym. Jednocześnie należy wskazać, że w niektórych samorządach zasady przyznawania stypendiów konstruowane są niezależnie od zaliczenia danego sportu do Systemu Sportu Młodzieżowego. Niemniej przeprowadzona w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich analiza wskazuje, że System Sportu Młodzieżowego stanowi narzędzie, które często jest stosowane przez samorządy w celu porównywania wyników sportowców. Powyższe prowadzi do wniosku, że możliwość ubiegania się i otrzymania stypendium za osiągnięcia sportowe jest uzależniona od miejsca zamieszkania zawodnika z niepełnosprawnością i niejednolita w skali kraju, co może narażać na nierówne traktowanie osoby zamieszkujące na terenie tych jednostek, które opierają swoje systemy stypendialne wyłącznie na Systemie Sportu Młodzieżowego nieuwzględniającego sportu osób z niepełnosprawnościami. Ustalenia wskazują na potrzebę dokonania przeglądu i systemowego uregulowania, a co najmniej wydania wytycznych, dotyczących wskazanego zagadnienia. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra z prośbą o odniesienie się do wskazanych wyżej kwestii, w szczególności w kontekście równego dostępu osób z niepełnosprawnościami do stypendiów sportowych oraz poinformowanie, czy funkcjonuje system, który umożliwiałby porównywanie osiągnięć sportowców z niepełnosprawnościami i czy w ramach Systemu Sportu Młodzieżowego istnieje możliwość uwzględnienia sportu osób z niepełnosprawnością.