Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie podręczników i egzaminów szkolnych.

Rzecznik wnosi o stwierdzenie niezgodności art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty; rozporządzenia MENiS z 24.04.2002 r. w sprawie warunków i trybu dopuszczania do użytku szkolnego programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego i podręczników oraz zalecania środków dydaktycznych; rozporządzenia MEN z 21.03.2001 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych, z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Do RPO wpływają coraz liczniejsze skargi dotyczące dopuszczania i wycofywania z użytku szkolnego podręczników, kwestionujące kryteria dokonywania oceny przydatności podręczników dla potrzeb procesu nauczania oraz procedurę selekcji wydawnictw w celu ich dopuszczenia na rynek księgarski, a także skargi dotyczące radykalnych zmian wprowadzanych przez MENiS w zakresie warunków przeprowadzania egzaminów szkolnych, w szczególności egzaminów maturalnych. Na tle skarg pojawił się problem konstytucyjności przepisów prawa regulujących powyższą materię. Upoważnienie ustawowe zawarte w art. 22 ust. 2 pkt 3 oraz w art. 22 ust. 2 pkt 4 ustawy o systemie oświaty nie określa wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego. Na podstawie treści tych przepisów, jak też na podstawie innych przepisów ustawy o systemie oświaty nie można w sposób precyzyjny zrekonstruować wytycznych. Rozporządzenia wydane na podstawie blankietowego upoważnienia tracą swój wykonawczy charakter i przybierają postać aktu samoistnego, a tym samym są niezgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji.