Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie kosztów lustracji spółdzielni przeprowadzanych przez związki rewizyjne spółdzielni mieszkaniowych.

Do Biura Rzecznika wpływają skargi od członków spółdzielni mieszkaniowych oburzonych wysokimi kosztami lustracji spółdzielni przeprowadzanych przez związki rewizyjne spółdzielni mieszkaniowych. Piszący podkreślają, że spółdzielnia mieszkaniowa zrzeszona w związku płaci wysokie roczne składki. W razie zlecenia lustracji spółdzielnia jest obowiązana wpłacić związkowi, w którym jest zrzeszona kolejną, bardzo wysoką opłatę, a dodatkowo pokryć koszt zakwaterowania i przejazdów lustratora oraz wypłacić mu diety według odrębnych przepisów. Zgodnie z art. 91 Prawa spółdzielczego poddanie się lustracji jest dla spółdzielni mieszkaniowych obowiązkowe przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie likwidacji - corocznie. W spółdzielniach mieszkaniowych w okresie budowania przez nie budynków mieszkalnych i rozliczania kosztów budowy tych budynków, lustrację przeprowadza się corocznie. Jeżeli spółdzielnia nie podda się badaniu lustracyjnemu w terminie wskazanym w Prawie spółdzielczym, badanie lustracyjne przeprowadzi na jej koszt z własnej inicjatywy związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona lub Krajowa Rada Spółdzielcza. Zgodnie z art. 91 § 3 Prawa spółdzielczego lustrację przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spółdzielnie nie zrzeszone zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej. Treść tego przepisu wskazuje, iż w spółdzielniach mieszkaniowych zrzeszonych w związkach rewizyjnych lustracja powinna być prowadzona nieodpłatnie, tzn. powinna być finansowana w ramach składki członkowskiej uiszczanej przez spółdzielnię. Z nadsyłanych skarg wynika, że członkowie spółdzielni mieszkaniowych nie mają żadnego wpływu na wysokość opłaty za badanie lustracyjne, często nie są nawet świadomi, jak duże koszty ponosi spółdzielnia z tego tytułu. Rzecznik prosi o