Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie rodzinnych domów dziecka.

Przekształcenie rodzinnych domów dziecka w placówki opieki nad dzieckiem nastąpiło z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21.02.1994 r. Nie uregulowano jednak wówczas wielu podstawowych dla ich prawidłowego funkcjonowania kwestii. Również obowiązujące przepisy nie mają zastosowania dla rozstrzygnięcia większości problemów przedstawianych w listach dyrektorów domów dziecka kierowanych do Rzecznika. Projekty nowych przepisów także nie przynoszą oczekiwanych rozwiązań. Chodzi o m.in. o uregulowanie kwestii kosztów bieżącego utrzymania domu (lokalu), w którym prowadzony jest rodzinny dom dziecka i finansowania remontów, formę zatrudnienia osób w placówkach rodzinnych, określenie zakresu i standardów kontroli przestrzegania praw dziecka w tych placówkach.

Inf. 1-3/2004, str. 36

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (2.03.2004 r.) poinformował, że problemy dotyczące finansowania i organizacji placówek rodzinnych powstały w momencie, gdy powiaty na podstawie przepisów o rachunkowości zaczęły rozliczać placówki rodzinne z przekazywanych środków finansowych w analogiczny sposób jak inne placówki (socjalizacyjne, interwencyjne, resocjalizacyjne). Sytuacja ta była nie do zaakceptowania przez prowadzących placówki rodzinne. Wprowadzono więc zryczałtowaną kwotę na utrzymanie dzieci, która nie podlega rozliczeniom na podstawie rachunków lub faktur. Dalsze propozycje zmiany statusu placówek rodzinnych z instytucji na rodziny zastępcze nie spotkały się z aprobatą, głównie ze względu na opór kadry placówek rodzinnych związany przede wszystkim z utratą dotychczasowych przywilejów, np. zatrudnienia na podstawie Karty Nauczyciela. Sprawę uregulowania przepisów dodatkowo utrudnia fakt, iż prowadzący placówki, w zależności od sytuacji przybierają funkcje placówki (instytucji) lub rodziny. Gdy w grę wchodzą sprawy pracownicze (zatrudnienie, urlop, delegacje) prowadzący deklarują, że są instytucją. W przypadku kontroli finansów lub nadzoru pedagogicznego, wskazują na rodzinny charakter placówki. Sytuacja taka ma przede wszystkim miejsce w placówkach publicznych. Minister poinformował jednocześnie, że sygnały o nieprawidłowościach w przeprowadzaniu kontroli przestrzegania standardu wychowania i opieki oraz praw dziecka w placówkach rodzinnych są nieliczne.
Inf. 1-3/2004, str. 36