Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie sposobu ustalania dochodu uprawniającego do świadczeń z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy społecznej, w przypadku osób prowadzących działalność opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy społecznej prawo do wsparcia świadczeniami pieniężnymi uzależnione zostało od sytuacji materialnej rodziny. Jeżeli faktyczny dochód rodziny nie przekracza określonych progów dochodowych, wówczas takim rodzinom udzielane jest wsparcie m.in. w formie świadczeń pieniężnych. Sposób ustalania dochodu osób prowadzących działalność opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym oderwany jest od kryterium faktycznej sytuacji materialnej rodziny. Wobec tej grupy osób ustawodawca wprowadził zasadę deklarowania dochodu, który dodatkowo nie może być niższy od minimalnego dochodu określonego w przepisach ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy społecznej. Taki sposób wyznaczania dochodu prowadzi do naruszenia konstytucyjnych zasad równości i sprawiedliwości społecznej oraz pozostaje w sprzeczności z art. 71 ust. 1 Konstytucji RP. Konieczne jest dokonanie odpowiednich zmian zakwestionowanych przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy społecznej.

Inf. 4-6/2004, str. 41

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (29.06.2004 r.) poinformował, że w ustawie o świadczeniach rodzinnych ustalając dochód rodziny odwołano się do przepisów z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych. Przyjęto odmienne zasady badania dochodów w stosunku do osób opodatkowanych według zasad ogólnych oraz w stosunku do osób opodatkowanych według zasad zryczałtowanych, gdzie badany jest przychód, a nie dochód. Z inicjatywy Ministerstwa Finansów zamieszczono w ustawie o świadczeniach rodzinnych przepis ograniczający dowolność w oświadczanych kwotach, która rodziłaby ryzyko nieuzasadnionego wyłudzania świadczeń (art. 5 ust. 10 ustawy). Nie można podzielić zarzutu braku związku przyjętych rozwiązań z celem i zasadniczą treścią przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych. Rzeczywistym celem jest ustalenie wysokości dochodu w sposób pozwalający na przyjęcie, że nie został on zaniżony przez osobę starającą się o świadczenia. Ministerstwo Polityki Społecznej zwróciło się w dniu 4.06.2004 r. do Ministerstwa Finansów o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Rzecznik zostanie poinformowany o stanowisku Ministerstwa Finansów odrębnym pismem.
Inf. 7-9/2004, str. 73