Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie odszkodowań za szkody w uprawach wyrządzone przez zwierzynę łowną.

Do Rzecznika zwracają się rolnicy ze skargami dotyczącymi sposobu dokonywania oszacowań szkód wyrządzanych przez zwierzynę łowną w uprawach i płodach rolnych oraz wysokości wypłacanych z tego tytułu odszkodowań. Przedmiotem krytyki są zarówno niektóre przepisy, jak i praktyka podmiotów zobowiązanych do zaspokajania roszczeń odszkodowawczych z powyższego tytułu. Szacowanie szkód dokonywane jest przez upoważnionych przedstawicieli dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, przy udziale poszkodowanego lub jego pełnomocnika oraz, na żądanie jednej ze stron, przedstawiciela właściwej terytorialnie izby rolniczej. W praktyce powstają wątpliwości odnośnie do obiektywności szacunków dokonywanych przez osoby, które, jako działające w interesie podmiotu zobowiązanego, zainteresowane są wypłaceniem możliwie niskiego odszkodowania. Ponadto zdarza się, iż poszkodowani nie są informowani o planowanym szacowaniu, bądź też powiadomienie następuje z niewielkim wyprzedzeniem. Autorzy skarg do Rzecznika postulują określenie terminu powiadomienia o czynnościach związanych z szacowaniem szkód, ze skutkiem nieważności tych czynności w wypadku jego niedotrzymania. Postulują też przekazanie kompetencji w zakresie szacowania szkód organom samorządu powiatowego lub gminnego albo Ośrodkom Doradztwa Rolniczego. Autorzy skarg odnoszą się krytycznie do zasad ustalania wysokości należnego odszkodowania. W ich odczuciu przyjęty sposób szacowania szkód i wypłacania z tego tytułu odszkodowań nie tylko nie pokrywa rzeczywiście poniesionych strat, lecz całkowicie pomija korzyści, które zostałyby osiągnięte w przypadku niewystąpienia strat.

Inf. 10-12/2005, str.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Minister Środowiska (11.01.2006 r.) poinformował, że wykluczające się wzajemnie interesy rolników oraz dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich są przyczyną powstawania konfliktów na tle szacowania szkód i wypłaty za nie odszkodowań. Z informacji napływających od rolników i kół łowieckich wynika, że obie strony dopuszczają się nieprawidłowości. Coraz częściej rolnicy zawyżają żądania w stosunku do rzeczywistych szkód chcąc uzyskać możliwe wysokie odszkodowanie, nie zawsze adekwatne do poniesionych strat. Z drugiej strony zdarza się, że dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich zbyt późno powiadamiają poszkodowanych o planowanym szacowaniu, bądź w ogóle odmawiają szacowania powołując się na art. 48 pkt 4 ustawy - Prawo łowieckie, co poszkodowani kwestionują nie znając obowiązujących przepisów. Kwestia terminu zawiadomienia poszkodowanego o szacowaniu może zostać rozwiązana przy najbliższej nowelizacji rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych. Postulaty rolników dotyczące przekazania kompetencji w zakresie szacowania szkód organom samorządu powiatowego, gminnego lub ośrodkom doradztwa rolniczego należy uznać za chybione, bowiem większość spraw związanych z odszkodowaniami załatwiana jest polubownie. Szacowanie szkód łowieckich wymaga fachowej wiedzy, którą dysponują myśliwi. Przekazanie szacowania szkód innym podmiotom pociągałoby za sobą dodatkowe koszty, często przekraczające wysokość samej szkody.
Inf. 1-3/2006, str.