Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie tzw. amnestii maturalnej (sygn. akt U 5/06).

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył niektóre przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8.09.2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzenia sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.

Zgodnie z § 4 ust. 1 i 3 osoby, które zdawały maturę po raz pierwszy w roku szkolnym 2004/2005 lub 2005/2006 i nie zdały jednego przedmiotu obowiązkowego, ale ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych uzyskały średnią co najmniej 30% punktów, zdały egzamin maturalny. Przepis ten obniża wymogi, które musi spełnić maturzysta i dodatkowo czyni to po zakończeniu egzaminów. Oznacza to, że świadectwo dojrzałości może otrzymać osoba, która nie posiada z jednego przedmiotu obowiązkowego nawet minimalnego zasobu wiedzy. Jest to sprzeczne z ustawą o systemie oświaty. Regulacje te są pozornie bardzo korzystne dla zainteresowanych, jednak w praktyce, z powodu zakończenia rekrutacji na uczelnie, większość osób, która otrzymała świadectwa dojrzałości na podstawie kwestionowanych przepisów, nie ma szans na przyjęcie na studia. Obniżenie rangi matury wpłynie na system rekrutacji na studia w następnych latach. Kwestionowane przepisy są niezgodne również z zasadą niedziałania prawa wstecz. Przepis § 2 oraz załącznik do rozporządzenia zostały wydane z przekroczeniem upoważnienia zawartego w ustawie o systemie oświaty, która nie zawiera regulacji dotyczących przeliczania wyników uzyskanych na egzaminie maturalnym. Przepis § 5 jest niezgodny z konstytucyjną zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego prawa, przez to że nie chroni interesów w toku, gdyż osoby zainteresowane dowiadują się o nowych zasadach egzaminu maturalnego dopiero na 8 miesięcy przed egzaminem.