Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego w sprawie uniemożliwiania realizacji przez pokrzywdzonego przestępstwem jego praw na wstępnym etapie postępowania przed sądem (kontynuacja wystąpienia z dnia 23.05.2006 r.) z dnia 2006-09-20.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego w sprawie uniemożliwiania realizacji przez pokrzywdzonego przestępstwem jego praw na wstępnym etapie postępowania przed sądem (kontynuacja wystąpienia z dnia 23.05.2006 r.).
W ocenie Rzecznika we wstępnej fazie postępowania jurysdykcyjnego przepisy Kodeksu postępowania karnego ograniczają prawo pokrzywdzonego do uczestnictwa w procesie w charakterze strony. Przykładowo, gdy prokurator kieruje do sądu wniosek o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających, nie stosuje się przepisów o oskarżycielu posiłkowym, a pokrzywdzony nie jest uprawniony do zaskarżenia postanowienia sądu wydanego w trybie art. 354 Kpk.
Aby zachować status strony, pokrzywdzony ma wyznaczony czas - jest nim moment odczytania aktu oskarżenia na rozprawie głównej. O tym jest pouczany również, gdy akt oskarżenia kierowany jest do sądu. Działanie pokrzywdzonego w zaufaniu do uzyskanej od organu procesowego informacji może skutkować nieuzyskaniem przez niego statusu strony, w przypadku wyznaczenia posiedzenia na podstawie art. 339 § 3 pkt 1, 2 i 6 Kpk. Jeżeli bowiem pokrzywdzony nie złoży niezwłocznie po skierowaniu aktu oskarżenia oświadczenia o woli działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, termin ten może dla niego upłynąć wcześniej. Wówczas pokrzywdzony w przypadku wyznaczenia posiedzenia przez sąd w tym trybie nie ma prawa w nim uczestniczyć, nie jest mu doręczane zapadłe orzeczenie i nie może go zaskarżyć. Rzecznik Praw Obywatelskich ponowił postulat potrzeby nowelizacji przepisów Kodeksu postępowania karnego w tej kwestii.
Ponownie podkreślił, że odmienności występujące na gruncie regulacji Kodeksu postępowania karnego w traktowaniu pokrzywdzonego jako strony procesowej są przejawem istoty charakteryzującej etapy przygotowawczy i jurysdykcyjny.
Jednocześnie poinformował, że w Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace legislacyjne nad nowelizacją Kodeksu postępowania karnego. Projekt zachowuje instytucje gwarancyjne dla stron, a niekiedy je rozbudowuje, np. poprzez dodanie § 2 w art. 6 k.p.k. nakładającego na organy procesowe dodatkowy obowiązek pouczenia pokrzywdzonego o przysługujących mu prawach: do udziału w postępowaniu na zasadach określonych w ustawie oraz do korzystania z pomocy pełnomocnika.