Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich i psychologicznych przez pracowników ochrony (sygn. akt U 5/08).

Do Rzecznika wpłynęła zbiorowa skarga pracowników ochrony dotycząca podejmowanych przez nich od kilku lat bezskutecznych starań o zmianę przepisu nakładającego na nich, a nie na pracodawcę, obowiązek pokrycia kosztów okresowych badań lekarskich i psychologicznych. Po zbadaniu sprawy Rzecznik uznał, iż zachodzą przesłanki uzasadniające poddanie obowiązującej w tym zakresie regulacji prawnej kontroli przez Trybunał Konstytucyjny. W ocenie Rzecznika zaskarżona norma prawna § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o wydanie licencji oraz posiadających licencję pracownika ochrony fizycznej została wydana z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego zawartego w art. 34 ustawy o ochronie osób i mienia. Sposób korzystania przez ministra z kompetencji normodawczej doprowadził do tego, że kwestionowany przepis rozporządzenia w sposób samodzielny, bez jakichkolwiek wskazówek zawartych w ustawie, określa materię rozłożenia ciężaru kosztów przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych pomiędzy pracowników i pracodawcę. Stąd też jest również niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji. Pozostaje także w sprzeczności z art. 229 § 6 Kodeksu pracy, gdyż wbrew regule ustawowej zamiast kosztami badań lekarskich obciążać wyłącznie pracodawców nakłada ten obowiązek na pracowników ochrony osób i mienia. Nie spełnia także warunku formalnego związanego z realizacją prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, ponieważ obowiązki pracodawcy powinny być w tym zakresie regulowane na podstawie poziomie ustawy.