Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia w sprawie ograniczeń czasowych udzielania przepustek pacjentom szpitali psychiatrycznych.

Przepis § 26 ust. 4 zarządzenia nr 57/2007/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 19 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień stoi w sprzeczności ze stanowiskiem Ministra Zdrowia przedstawionym w odpowiedzi z dnia 21 sierpnia 2008 r. na wcześniejsze wystąpienie Rzecznika, określając maksymalną długość przepustki na 3 dni dla pacjentów całodobowych oddziałów psychiatrycznych i leczenia uzależnień (7 dni w przypadku zdarzeń losowych), a dla pacjentów psychiatrycznych zakładów opieki długoterminowej - 30 dni. Według § 26 ust. 5 kwestionowanego zarządzenia, w całodobowych oddziałach psychiatrycznych i leczenia uzależnień istnieje możliwość wydłużenia przepustki poza ramy określone w ust. 4 - w przypadku przepustki wydanej ponad standard czasu udzielania świadczenia, finansowanie zmniejsza się do poziomu 49% wartości jednostki rozliczeniowej. Brak natomiast analogicznego przepisu odnoszącego się do psychiatrycznych zakładów opieki długoterminowej. Oznacza to, że zarządzenie Prezesa NFZ faktycznie uniemożliwia udzielenie pacjentom takich zakładów dłuższych przepustek, niezależnie od tego, czy lekarz prowadzący uzna taką przepustkę za wskazaną lub konieczną. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego nie określa żadnych limitów dotyczących trwania przepustek, ograniczając się do przyznania pacjentom prawa do przebywania na przepustkach okresowych po uzyskaniu zgody ordynatora (w przypadku osób przebywających w zakładzie w celu realizacji środka zabezpieczającego - zgody sądu). Bez wątpienia więc zarządzenie stanowi dalsze ograniczenie wolności pacjentów. Rzecznik zwrócił się o podjęcie działań w celu zapewnienia przestrzegania praw pacjentów zakładów psychiatrycznych w omawianym zakresie.