Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w sprawie wykazu miejsc odosobnienia stanowiącego podstawę do przyznania uprawnień kombatanckich z dnia 2008-10-02.

Adresat:
NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY
Sygnatura:
RPO/593108/08/III/316 RZ
Data sprawy:
2008-10-02
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w sprawie wykazu miejsc odosobnienia stanowiącego podstawę do przyznania uprawnień kombatanckich.

Rzecznik poinformował w wystąpieniu, iż rozważa możliwość zakwestionowania zgodności z Konstytucją art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24.01.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Przepis ten upoważnia Prezesa Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia, miejsc odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków obozowych w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa, a także więzienia lub obozy NKWD lub będące pod nadzorem NKWD, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości, oraz obozy, o których mowa w art. 3 pkt 2 i w art. 4 ust. 1 lit. b i lit. c oraz w pkt 3.

Prezes Rady Ministrów zrealizował to upoważnienie w rozporządzeniu z dnia 20.09.2001 r. w sprawie określania miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości. W świetle stanowiska Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wykaz miejsc odosobnienia zawarty w rozporządzeniu, przesądza o dopuszczalności przyznania uprawnień kombatanckich. Stanowiska tego nie podzielono w niektórych wyrokach sądowych.

W ocenie Rzecznika wykaz miejsc odosobnienia dających podstawę do przyznania uprawnień kombatanckich powinien znajdować się w załączniku do rozporządzenia, co wymagałoby zawarcia w ustawie, zgodnie z art. 92 ust. 1 zd. drugie Konstytucji, wytycznych wiążących Prezesa Rady Ministrów przy tworzeniu listy miejsc odosobnienia. Rzecznik poprosił zatem o przedstawienie stanowiska w sprawie przyznawania uprawnień kombatanckich w oparciu o rozporządzenie wydane na podstawie kwestionowanego przepisu ustawy kombatanckiej.

Wystąpienie do Wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie wykazu miejsc odosobnienia stanowiącego podstawę do przyznania uprawnień kombatanckich.

Rzecznik poinformował w wystąpieniu, iż rozważa możliwość zakwestionowania zgodności z Konstytucją art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24.01.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Przepis ten upoważnia Prezesa Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia, miejsc odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków obozowych w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa, a także więzienia lub obozy NKWD lub będące pod nadzorem NKWD, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości, oraz obozy, o których mowa w art. 3 pkt 2 i w art. 4 ust. 1 lit. b i lit. c oraz w pkt 3.

Prezes Rady Ministrów zrealizował to upoważnienie w rozporządzeniu z dnia 20.09.2001 r. w sprawie określania miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości. W świetle stanowiska Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wykaz miejsc odosobnienia zawarty w rozporządzeniu, przesądza o dopuszczalności przyznania uprawnień kombatanckich. Stanowiska tego nie podzielono w niektórych wyrokach sądowych.

W ocenie Rzecznika wykaz miejsc odosobnienia dających podstawę do przyznania uprawnień kombatanckich powinien znajdować się w załączniku do rozporządzenia, co wymagałoby zawarcia w ustawie, zgodnie z art. 92 ust. 1 zd. drugie Konstytucji, wytycznych wiążących Prezesa Rady Ministrów przy tworzeniu listy miejsc odosobnienia. Rzecznik poprosił zatem o przedstawienie stanowiska w sprawie przyznawania uprawnień kombatanckich w oparciu o rozporządzenie wydane na podstawie kwestionowanego przepisu ustawy kombatanckiej.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: