Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie długotrwałości postępowania w sprawie ustalenia choroby zawodowej.

Do Rzecznika wpływają skargi dotyczące długotrwałości postępowania w sprawie ustalenia choroby zawodowej. Analiza tych skarg pozwala stwierdzić, że na długotrwałość postępowania wpływ mają przede wszystkim rozwiązania prawne przyjęte w obowiązujących przepisach regulujących kwestie chorób zawodowych. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 19 czerwca 2008 r. (sygn. akt P 23/07) orzekł, że art. 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach są niezgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji. Trybunał postanowił, że zaskarżone przepisy tracą moc obowiązującą z upływem dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP. Sentencja wyroku została ogłoszona dnia 2 lipca 2008 r. w Dz. U. Nr 116, poz. 740. Konieczność wykonania tego wyroku stwarza dogodną okazję do dokonania zmian legislacyjnych, które przyczynią się do wyeliminowania istniejących nieprawidłowości. Rzecznik postuluje przyjęcie takich rozwiązań, które będą dawały możliwość kontroli (nadzoru) nad jednostkami orzeczniczymi prowadzącymi postępowanie w sprawie rozpoznania choroby zawodowej, podobnie jak uczyniono to w przypadku nadzoru nad orzecznictwem w sprawach dotyczących niezdolności do pracy. Zasadne wydaje się także wprowadzenie w przepisach Kodeksu pracy zasady, że decyzje organów Inspekcji Sanitarnej o stwierdzeniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej stwierdzenia, zostają poddane kontroli sądów powszechnych, tak jak ma to miejsce w stosunku do decyzji ZUS przyznających lub odmawiających prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.