Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 2009-04-01.

Adresat:
SĄD NAJWYŻSZY
Sygnatura:
RPO/593390/08/III/803.1 RZ
Data sprawy:
2009-04-01
Rodzaj sprawy:
pytanie prawne do Sądu Najwyższego (PP)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Rzecznik wniósł o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawa, których stosowanie wywołało rozbieżność w wykładni prawa w orzecznictwie Sądu Najwyższego, poprzez odpowiedź na pytanie: czy rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 23(1) § 4 Kodeksu pracy uprawnia do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ? W opinii Rzecznika pogląd, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 23(1) § 4 k.p. nie wyklucza prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, nie zasługuje na aprobatę. Ten wyjątkowy sposób ustania stosunku pracy wynika z przepisów szczególnych o rozwiązywaniu umów o pracę, dlatego nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca takich przepisów, stanowiących wyjątek od reguły. Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 23(1) § 4 k.p. następuje z powodu okoliczności leżących po stronie pracownika. Sytuacja ta nie powinna w związku z tym powodować negatywnych konsekwencji po stronie pracodawcy. Ponadto przyjęcie, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 23(1) § 4 k.p. nie wyklucza nabycia prawa do odprawy pieniężnej, może nasuwać wątpliwości natury konstytucyjnej. Może bowiem prowadzić do wniosku, że wkroczenie w sferę chronionych konstytucyjnie prawa majątkowych pracodawcy (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji) nastąpiło bez dostatecznego umocowania w ustawie. Tymczasem wszelkie ograniczenia w tym zakresie powinny mieć swoją wyraźną podstawę w ustawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2009-06-18
Opis odpowiedzi:


Wniosek rozpoznany (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18.06.2009 r., sygn. akt III PZP 1/09).
Sąd Najwyższy podjął następującą uchwałę: Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 23 (1) § 4 Kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika.