Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Komendanta Głównego Straży Granicznej w sprawie braku możliwości wykorzystania urlopu ojcowskiego przez funkcjonariuszy Straży Granicznej z dnia 2010-05-04.

Adresat:
KOMENDA GŁÓWNA STRAŻY GRANICZNEJ
Sygnatura:
RPO/641159/10/IX/9004.4 RZ
Data sprawy:
2010-05-04
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
!!!(do 06.01.2011) OCHRONY PRAW ŻOŁNIERZY, FUNKCJONARIUSZY SŁUŻB PUBLICZNYCH I CUDZOZIEM.
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Komendanta Głównego Straży Granicznej w sprawie braku możliwości wykorzystania urlopu ojcowskiego przez funkcjonariuszy Straży Granicznej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się funkcjonariusz Straży Granicznej w sprawie braku możliwości wykorzystania urlopu ojcowskiego. Zgodnie z art. 182(3) § 1 Kodeksu pracy, pracownik-ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia. Z kolei § 2 tego artykułu określa, że urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu; pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Z kolei, zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy o Straży Granicznej, funkcjonariuszowi-kobiecie przysługują szczególne uprawnienia przewidziane dla pracownic według przepisów prawa pracy, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej. Natomiast ust. 2 tego artykułu określa, że ust. 1 stosuje się także do funkcjonariuszy-mężczyzn w zakresie, w jakim pracownicy mogą korzystać ze szczególnych uprawnień przewidzianych dla pracownic. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są zatrudnieni, z uprawnień może korzystać tylko jedno z nich. Poglądy doktryny i orzecznictwa sądowego stoją na stanowisku, iż stosunek służbowy funkcjonariusza Straży Granicznej ma charakter administracyjno-prawny i kompleksowo jest uregulowany w pragmatyce służbowej, jaką jest ustawa o Straży Granicznej, a stosowanie względem funkcjonariusza innych norm prawnych następuje dopiero w wyniku wyraźnego odesłania do aktów prawnych, w których są one określone. W związku z powyższym Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się o spowodowanie zbadania niniejszego zagadnienia i poinformowanie o swoim stanowisku.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2010-05-27
Opis odpowiedzi:
Komendant Główny Straży Granicznej (18.05.2010 r.) poinformował, że zawarte w art. 83 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej odesłanie do przepisów prawa pracy jest niewystarczające do stosowania do przepisów o urlopach ojcowskich. W styczniu 2010 r. do Komendy Głównej Straży Granicznej został przesłany projekt stanowiska rządu wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Służbie Celnej, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu i Ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, który został pozytywnie oceniony w zakresie potrzeby ujednolicenia unormowań związanych z rodzicielstwem funkcjonariuszy służb policyjnych i służb specjalnych w drodze wprowadzenia do ustaw pragmatycznych, w tym do ustawy o Straży Granicznej, przepisu analogicznego do zaproponowanego przez Komendę Główną Policji. Jednocześnie w odpowiedzi wyjaśniono, że Straż Graniczna uznaje w praktyce prawo funkcjonariuszy ojców do korzystania z urlopu ojcowskiego.