Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zasad dysponowania przez organizacje pozarządowe środkami z 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych.

Do Rzecznika trafia coraz więcej skarg dotyczących zasad dysponowania środkami z 1 % podatku przez organizacje pozarządowe. Jedną z metod pozyskiwania tych środków jest wykorzystanie tzw. subkont, na których gromadzone są wpłaty z przeznaczeniem na rzecz konkretnej osoby. Rozwiązanie to budzi jednak kontrowersje wśród organizacji pożytku publicznego, jak i samych podatników. Przepis art. 27 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie stanowi, że otrzymane przez organizację pożytku publicznego środki finansowe pochodzące z 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych mogą być wykorzystane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego, ale nie przesądza o obowiązku przeznaczenia otrzymanej kwoty na cel wskazany w zeznaniu rocznym podatnika. Tym samym możliwości dysponowania przez organizację pożytku publicznego kwotą z 1 % podatku są różne niż zasady dotyczące środków przekazywanych w ramach zbiórki publicznej, czy też darowizny z poleceniem. Rodzące się na tym tle nieporozumienia prowadzą do niepotrzebnych konfliktów i mogą podważać zaufanie do sektora organizacji pozarządowych. W ocenie Rzecznika, 1 % podatku dochodowego nie powinien stanowić formy quasi darowizny na rzecz konkretnych osób fizycznych. Takie rozwiązanie kłóciłoby się bowiem z ideą odprowadzania 1 %, której intencją było wsparcie organizacji trzeciego sektora, cieszących się szczególnym zaufaniem społecznym i prowadzących działalność statutową na rzecz ogółu społeczności. Zastępca Rzecznika zwrócił się o rozważenie możliwości zmiany przepisów, która wprowadziłaby przejrzyste zasady dotyczące możliwości gromadzenia środków z 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych na rzecz konkretnej osoby i jednocześnie rozstrzygała o zasadach dysponowania tymi środkami przez organizacje pożytku publicznego.