Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie braku uprawnień niektórych osób do świadczenia pielęgnacyjnego.

Do Rzecznika wpływają skargi dotyczące braku uprawnień niektórych osób do świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na brzmienie art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, w świetle którego świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. W związku z tym zapadają decyzje organów pomocy społecznej odmawiające przyznania świadczenia pielęgnacyjnego małżonkowi osoby niepełnosprawnej oraz dziecku z tytułu opieki nad matką lub ojcem w sytuacji, gdy oboje rodzice są osobami niepełnosprawnymi. W dniu 23 marca 2009 r. do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, w którym proponowane było uchylenie art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a, jednakże Komisja Polityki Społecznej i Rodziny rekomendowała jego odrzucenie. Projekt uzyskał też negatywną opinię Rady Ministrów. Trybunał Konstytucyjny w dniu 1 czerwca 2010 r. postanowił natomiast, że należy przedstawić Sejmowi RP uwagi dotyczące niezbędności działań ustawodawczych, zmierzających do zapewnienia spójności zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego (sygn. akt S 1/10), w konsekwencji wydania postanowienia z dnia 1 czerwca 2010 r. (sygn. akt P 38/09) o umorzeniu ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku postępowania w sprawie zbadania zgodności art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobom wymagającym opieki pozostającym w związku małżeńskim w sytuacji, gdy oboje małżonkowie legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności z art. 32 ust. 1 i art. 71 ust. 1 Konstytucji RP. Rzecznik zwraca się o przedstawienie stanowiska w sprawie uchylenia art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych.