Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie trybu zmiany lub uchylenia prawomocnych postanowień stwierdzających nabycie spadku po tym samym spadkodawcy z dnia 2011-10-18.
Wniosek do Sądu Najwyższego w sprawie trybu zmiany lub uchylenia prawomocnych postanowień stwierdzających nabycie spadku po tym samym spadkodawcy.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zarysowała się rozbieżność stanowisk co do trybu, w jakim należy wyeliminować nieprawidłowość polegającą na istnieniu kilku prawomocnych postanowień spadkowych, stwierdzających nabycie spadku po tej samej osobie, jednakże w odmienny sposób. Według pierwszego z dwóch przeciwstawnych kierunków wykładni, w razie wielokrotnego stwierdzenia nabycia spadku po tej samej osobie, należy wznowić postępowanie na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Zgodnie zaś z drugim poglądem, właściwe jest wówczas postępowanie w trybie art. 679 § 1 k.p.c. Ma ono również wznowieniowy charakter i pozwala na uchylenie wadliwego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
W ocenie Rzecznika przekonujące wydają się argumenty zwolenników drugiej koncepcji. Jednoznaczne rozstrzygnięcie przedstawionej kwestii pozwoli na usunięcie stanu niepewności co do wyboru właściwego środka prawnego i uniknięcie sytuacji, w których wszczęcie postępowania w trybie art. 679 k.p.c. spowoduje upływ terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania i wobec stanowiska sądu orzekającego w sprawie, nie będzie można już doprowadzić do wzruszenia sprzecznych ze sobą prawomocnych postanowień spadkowych. Jednolite ukształtowanie orzecznictwa odnoszącego się do problemu eliminowania z obrotu prawnego wadliwych postanowień spadkowych ma znaczenie nie tylko dla wymiaru sprawiedliwości poprzez zapewnienie bezpieczeństwa prawnego, ale przede wszystkim dla ochrony praw spadkowych rzeczywistych spadkobierców oraz praw osób trzecich korzystających z domniemań wynikających z postanowienia spadkowego.
Wniosek rozpoznany (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2012 r., sygn. akt III CZP 81/11). Sąd Najwyższy podjął uchwałę: "1. Przepis art. 679 k.p.c. nie stanowi podstawy uchylenia kolejnego prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy. 2. Istnienie dwóch lub więcej prawomocnych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy uzasadnia wznowienie postępowania na podstawie art. 403 § 2 w związku z art. 13 § 2 lub art. 524 § 2 k.p.c." i nadał jej moc zasady prawnej.