Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie pozbawienia przez ustawodawcę możliwości dalszego otrzymywania stypendium za dobre wyniki w nauce przez studentów studiujących równocześnie na kilku kierunkach bądź kontynuujących naukę na drugim kierunku studiów z dnia 2011-12-19.

Adresat:
MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
Sygnatura:
RPO/686330/11/I/107.4 RZ
Data sprawy:
2011-12-19
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie pozbawienia przez ustawodawcę możliwości dalszego otrzymywania stypendium za dobre wyniki w nauce przez studentów studiujących równocześnie na kilku kierunkach bądź kontynuujących naukę na drugim kierunku studiów.

Do dnia 30 września 2011 r. studenci mogli uzyskać pomoc materialną w postaci stypendium za wyniki w nauce na każdym kierunku studiów, a także kontynuując po ukończeniu jednego kierunku studiów naukę na drugim kierunku, jeśli spełniali kryterium określone w regulaminie ustalonym przez rektora. W wyniku zmian wprowadzonych ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach i tytułach naukowych oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz zmianie niektórych ustaw, studenci, którzy studiują równocześnie kilka kierunków mogą aktualnie uzyskać jedno stypendium dla najlepszych studentów (art. 184 ust. 4 Prawa o szkolnictwie wyższym). Student, który po ukończeniu studiów kontynuuje naukę na innym kierunku studiów, jeśli uzyskał za rok studiów wysoką średnią ocen, nie ma prawa do stypendium dla najlepszych studentów (art. 184 ust. 5 Prawa o szkolnictwie wyższym). W ocenie Rzecznika ten ostatni przepis w zakresie, w jakim wyłącza prawo studentów, którzy nie korzystali ze stypendium dla najlepszych studentów do stypendium, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 3 Prawa o szkolnictwie wyższym jest niezgodny z zasadą równości wobec prawa wyrażoną w art. 32 Konstytucji RP. Ponadto Rzecznik wyraża wątpliwość, czy pozbawienie prawa do stypendium za najlepsze wyniki w nauce studentów, którzy w roku akademickim 2010/2011 studiując na kilku kierunkach studiów bądź też po ukończeniu jednego kierunku kontynuując naukę na drugim kierunku uzyskali za ten rok studiów wysoką średnią ocen, nie pozostaje w kolizji z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o przedstawienie stanowiska w powyższych kwestiach.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-03-13
Opis odpowiedzi:

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego (13.03.2012 r.) wyjaśniła, iż ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach i tytułach naukowych oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz zmianie niektórych ustaw zastąpiła stypendium za wyniki w nauce lub sporcie nowym świadczeniem - stypendium rektora dla najlepszych studentów oraz wprowadziła nowe kryteria i zasady jego przyznawania. Ustawa wprowadziła zasadę otrzymywania stypendium rektora dla najlepszych studentów tylko na jednym kierunku studiów w przypadku równoległego kształcenia na kilku kierunkach, analogicznie do rozwiązań dotychczas obowiązujących w zakresie stypendium socjalnego i stypendium za wyniki w sporcie. Obowiązujące przepisy nie naruszają zasady równości podmiotów wobec prawa, ponieważ regulują uprawnienia dwóch grup studentów będących w zróżnicowanej sytuacji, tj. studentów, którzy nie ukończyli jeszcze żadnego kierunku studiów oraz studentów, którzy posiadają już wykształcenie wyższe i mieli prawo do ubiegania się o świadczenia pomocy materialnej, w tym także stypendium za wyniki w nauce lub sporcie oraz świadczenia socjalne, na ukończonym kierunku studiów. Projekt ustawy był szeroko konsultowany ze środowiskiem akademickim, w tym z Parlamentem Studentów RP, którego przedstawiciele brali czynny udział w tworzeniu nowych rozwiązań prawnych na etapie prac parlamentarnych. Ustawa została opublikowana w dniu 21 kwietna 2011 r., a zatem zapewnione zostało blisko półroczne vacatio legis umożliwiające zapoznanie się z nowymi przepisami o pomocy materialnej dla studentów i dostosowanie się każdej uczelni do skutków wprowadzonych zmian.