Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wątpliwości związanych ze stosowaniem w praktyce regulacji prawnej uzależniającej uprawnienia zakładowej organizacji związkowej od liczby członków zrzeszonych w tej organizacji z dnia 2011-12-28.
Wystąpienie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wątpliwości związanych ze stosowaniem w praktyce regulacji prawnej uzależniającej uprawnienia zakładowej organizacji związkowej od liczby członków zrzeszonych w tej organizacji.
W związku z rozpatrywaniem jednej ze skarg wyłoniły się problemy na tle regulacji uzależniającej uprawnienia zakładowej organizacji związkowej od liczby członków zrzeszonych w tej organizacji. Przepis art. 25 (1) ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych wprowadza do zbiorowego prawa pracy zasadę, zgodnie z którą uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują wyłącznie organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków mających status pracownika, wykonawcy bądź funkcjonariusza. Regulacja ta dotyczy zarówno uprawnień w sprawach indywidualnych, zbiorowych, jak i pracowniczych. Organizacje związkowe niespełniające wskazanego kryterium są pozbawione uprawnień, które przepisy prawa przewidują dla związków zawodowych na szczeblu zakładowym. W art. 25 (1) ust. 2 ustawodawca nałożył na wszystkie zakładowe organizacje związkowe obowiązek informowania pracodawcy o liczbie zrzeszonych pracowników i innych osób określonych w art. 25 (1) ust. 1. Jak wynika z analizy skarg kierowanych do Rzecznika stosowanie tego przepisu w praktyce wywołuje szereg wątpliwości. Omawiana regulacja prawna może także oznaczać funkcjonalną dyskryminację niektórych kategorii członków związków zawodowych. W opinii Rzecznika przedmiotowa regulacja może nasuwać wątpliwości na tle postanowień art. 59 ust. 1 Konstytucji RP, który nie daje podstaw do różnicowania statusu osób zrzeszonych w związkach zawodowych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie.
Minister Pracy i Polityki Społecznej (18.01.2012 r.) wyjaśnił, że art. 25 (1) ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych został wprowadzony ustawą dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Dodanie tego przepisu było rezultatem prac sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym "Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca", która zajmowała się projektami (poselskim i rządowym) ustaw o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Celem tej regulacji było wyeliminowanie patologicznych sytuacji, w których związki zawodowe były tworzone dla zapewnienia ochrony trwałości stosunku pracy działaczy związkowych. Nowelizacja ustawy o związkach zawodowych dokonana ustawą z dnia 26 lipca 2002 r. nie wpłynęła na zakres podmiotowy prawa zrzeszania się w związki zawodowe, gdyż nie zmienia kręgu osób uprawnionych do tworzenia i przystępowania do związków zawodowych, a zatem wydaje się, że przepis art. 59 ust. l Konstytucji RP nie został naruszony. Jednocześnie Minister Pracy i Polityki Społecznej wskazał, iż jakkolwiek przepisy art. 25 (1) ustawy o związkach zawodowych nie wprowadzają ani mechanizmu weryfikacji danych liczbowych do których przedstawienia jest zobligowana zakładowa organizacja związkowa, ani nie sankcjonują zaniechania zakładowej organizacji związkowej w tym zakresie, to z normatywnego punktu widzenia decydujące znaczenie ma istniejąca obiektywnie liczba członków, a nie informacja o niej.