Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zmian w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania z dnia 2012-01-09.

Adresat:
MINISTERSTWO TRANSPORTU BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ
Sygnatura:
RPO/671255/11/IV/516.1 RZ
Data sprawy:
2012-01-09
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zmian w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania.

Z dniem 31 sierpnia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacją tą dokonano istotnych zmian w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, a więc w rządowym programie preferencyjnych kredytów mieszkaniowych popularyzowanych pod hasłem "Rodzina na Swoim". Zmieniono także tytuł ustawy na ustawę o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania. Ustawodawca ograniczył możliwość skorzystania z preferencyjnego kredytu i dopłat do jego oprocentowania, w stosunku do osób, które ukończyły 35 lat. Dotyczy to zarówno małżeństw, jak i osób niepozostających w związku małżeńskim. Ograniczenie to wyłączone zostało natomiast w stosunku do osób samotnie wychowujących przynajmniej jedno dziecko. Przyjęta w ustawie definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest nieprecyzyjna i może stwarzać wątpliwości i spory interpretacyjne. Przyznawanie szczególnych przywilejów osobom samotnie wychowującym dzieci, niepowiązanych z ich sytuacją dochodową i życiową oraz faworyzowanie tych osób, w szczególności w stosunku do małżeństw wielodzietnych, nie znajduje uzasadnienia i stoi w sprzeczności z Konstytucją. Z uzasadnienia projektu zmiany ustawy wynika, że celem ustawodawcy było stopniowe ograniczanie programu "Rodzina na Swoim" i wygaszenie akcji kredytowej z końcem 2012 r. Krótki okres funkcjonowania programu nie zwalnia ustawodawcy z obowiązku tworzenia przepisów powszechnie obowiązującego prawa z poszanowaniem standardów konstytucyjnych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do zmiany uregulowań prawnych w przedmiotowym zakresie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-02-07
Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (07.02.2012 r.) wyjaśnił, że propozycja wprowadzenia ograniczenia wiekowego dla kredytobiorców ubiegających się o preferencyjny kredyt mieszkaniowy powstała w trakcie prac specjalnego rządowego zespołu roboczego powołanego do spraw wypracowania ostatecznego rządowego projektu nowelizacji ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. W trakcie procesu legislacyjnego nie wyrażono wątpliwości co do ewentualnego braku zgodności z Konstytucją wprowadzonego rozwiązania. Przyjęte kryterium różnicowania sytuacji obywateli w oparciu o wiek pozostaje w racjonalnym związku z celem i treścią ustawy z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania. Celem znowelizowanej ustawy jest bowiem popieranie działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania przy uwzględnianiu interesu rodziny. Ponadto, zawarte w znowelizowanej ustawie rozwiązania mieszczą się w granicach swobody legislacyjnej ustawodawcy. W ocenie Ministerstwa, uzasadnieniem dla przyjęcia zaproponowanej przez Senat RP, a następnie popartej przez Sejm RP, poprawki polegającej na wyłączeniu ograniczenia wiekowego w odniesieniu do osób samotnie wychowujących przynajmniej jedno dziecko, mogło być dążenie do realizacji art. 71 Konstytucji (szczególne uwzględnienie dobra rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także rodziny niepełnej). W świetle przedstawionych wyjaśnień i wobec bliskiego terminu zakończenia funkcjonowania programu (wnioski o preferencyjny kredyt będzie można składać tylko do końca 2012 roku), jak również wobec aktualnego układu sił politycznych w Sejmie i Senacie, niewiele odbiegającego od układu poprzedniej kadencji, który zmianę tę uchwalił, podjęcie przez Rząd stosownej inicjatywy legislacyjnej w kształcie postulowanym przez Rzecznika Praw Obywatelskich wydaje się pozbawione uzasadnienia.