Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do pomocy z dnia 2012-02-01.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do pomocy.
W zainteresowaniu Rzecznika pozostaje problematyka dotycząca znamion czynu uregulowanego w art. 226 § 1 Kodeksu karnego (znieważenie funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do pomocy). Problematyka ta wyłoniła się na tle spraw podejmowanych w Biurze RPO. Obecne brzmienie tego uregulowania zostało nadane ustawą z dnia 9 maja 2008 r., która miała czynić zadość wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 października 2006 r. (sygn. akt P 3/06). Trybunał orzekł wówczas, iż art. 226 § 1 k.k. (w brzmieniu sprzed nowelizacji), w zakresie w jakim penalizował znieważenie funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej dokonane niepublicznie lub dokonane publicznie, lecz nie podczas pełnienia czynności służbowych, jest niezgodny z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Literalne brzmienie obowiązującego § 1 art. 226 k.k. uprawnia do stwierdzenia, iż ustawodawca dokonując nowelizacji omawianego uregulowania, pominął istotne z punktu widzenia Konstytucji znamię czynu z art. 226 § 1 k.k., wskazujące, iż znieważenie funkcjonariusza publicznego musi być dokonane "publicznie". W ocenie Rzecznika, ustawodawca winien w pełnym zakresie uwzględnić powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, poprzez doprecyzowanie znamion czynu z art. 226 § 1 k.k., w ten sposób, iż przestępstwo polegające na znieważeniu funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do pomocy może zostać popełnione tylko wówczas, gdy znieważenie nastąpiło publicznie, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych - co doprowadzi do prokonstytucyjnego ukształtowania znamion czynu z art. 226 § 1 k.k. i zapobiegnie rozbieżnej linii orzeczniczej sądów w tym zakresie. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie, czy przewidywane są zmiany legislacyjne, które stanowiłyby rozwiązanie przedstawionego problemu.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (03.12.2012 r.) stwierdził, że nie zachodzi konieczność ingerencji legislacyjnej w obecnie obowiązujące brzmienie art. 226 § 1 k.k., mającej na celu zmianę obowiązującego stanu prawnego, w kierunku wskazanym przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Nowelizacja tego przepisu, będąca realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego, wprowadziła konieczność jednoczesnej aktualizacji znamienia czynnościowego dotyczącego działania podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Wprowadzenie dodatkowego znamienia publiczności działania sprawcy w istotny sposób zawęziłoby zakres normowania przepisu, jak się jednak wydaje - niezgodnie z intencją Trybunału.