Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wpływu na określenie obywatelstwa dziecka terminu zmiany w ustaleniu osoby rodzica, dokonanej w wyniku wydania orzeczenia sądowego z dnia 2012-02-09.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH
Sygnatura:
RPO/690141/11/V/1505 RZ
Data sprawy:
2012-02-09
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wpływu na określenie obywatelstwa dziecka terminu zmiany w ustaleniu osoby rodzica, dokonanej w wyniku wydania orzeczenia sądowego.

Rzecznik, po zapoznaniu się z treścią pisma obywatela w sprawie indywidualnej, sygnalizuje w wystąpieniu, że przepisy art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim wprowadzają dwa terminy prekluzyjne odnoszące się do zmian w ustaleniu osoby ojca dziecka, które znacznie różnią się długością, przez co wyznaczają odmienne standardy pewności prawa w zakresie ustalania obywatelstwa dzieci. Zmiana w ustaleniu osoby ojca dziecka, która następuje na skutek ustalenia ojcostwa w drodze stosownego orzeczenia sądowego lub też uznania ojcostwa, ma wpływ na określenie obywatelstwa dziecka, jeżeli została dokonana przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka (art. 7 ust. 1 ustawy). W sytuacji, gdy zmiana w ustaleniu osoby ojca dziecka jest wynikiem orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub ustalenie bezskuteczności uznania, podlega ona uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka aż do momentu osiągnięcia przez nie pełnoletności (art. 7 ust. 2 ustawy). Obie normy mają zastosowanie w przypadku, gdy zmiana w ustaleniu osoby ojca dziecka jest następstwem orzeczenia sądowego. Niezrozumiałe jest więc, dlaczego ustawodawca określił odmienne terminy prekluzyjne dla zdarzeń polegających na zmianie ustalenia osoby ojca w wyniku wydania orzeczenia sądowego, które są brane pod uwagę przy określaniu obywatelstwa dziecka. Ponadto ustawa o obywatelstwie polskim różnicuje skutki prawne orzeczeń sądowych zapadłych z powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa (art. 7 ust. 1) oraz o zaprzeczenie ojcostwa (art. 7 ust. 2). Nie sposób jednak wskazać racjonalnych powodów, które uzasadniają takie zróżnicowanie. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-04-26
Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (26.04.2012 r.) stwierdził, iż zasadnym wydaje się dokonanie nowelizacji przepisów art. 6 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim, regulującej analogicznie do obecnie obowiązującego art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim kwestię uwzględniania zmian w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców przy określaniu obywatelstwa dziecka. Z uwagi na fakt, że ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. jeszcze nie weszła w życie, celowym będzie podjęcie prac legislacyjnych już po - choćby niedługim - okresie jej obowiązywania, co umożliwi dokonanie oceny praktycznego funkcjonowania uregulowań zawartych w tym akcie prawnym.